Karbonhidrat Intoleransi, Belirtiler Ve Mucadele Yollari - IRCDefteri

CeReN · 15.Kasım.2022

Karbonhidratlar saglikli ve dengeli beslenmenin yani sira saglikli, guclu bir mikrobiyomun da onemli bir parcasidir. Karbonhidratlar vucudun birincil enerji kaynagidir, protein ve yagin yani sira insan diyetindeki uc temel organik besin maddesinden biridir. Insan vucudunda yiyeceklerden alinan karbonhidratlar (sakkaritler olarak da adlandirilir) yapitaslarina ayrilir. Karbonhidratlar dort gruba ayrilir:Karbonhidrat Intoleransi, Belirtiler ve Mucadele Yollari
Monosakkaritler: Karbonhidratlarin en basit sekli olduklari icin daha yaygin olarak basit sekerler olarak bilinirler. Yaygin monosakkaritler arasinda suda cozunebilen glikoz, fruktoz ve galaktoz bulunur.
Disakkaritler: Bir araya getirilen iki monosakkarit, bir disakkarit olusturur. Bu sekerler de suda cozunurler, monosakkarit muadili gibidirler. Yaygin disakkaritler arasinda laktoz, sukroz ve maltoz bulunur. Bir karbonhidrat birden fazla birimden olustugunda artik sindirim surecinde onu parcalamak icin bir enzime ihtiyac duyulmaktadir.
Oligosakkaritler: Disakkaritler birbirine baglanmis 2 monosakkarit birimi iken, bir oligosakkarit, 3-10 monosakkarit biriminden olusan herhangi bir karbonhidrattir. Yaygin oligosakkaritler arasinda inulin, rafinoz ve stakiyoz bulunur.
Polisakkaritler: Gidalarda en cok bulunan karbonhidrat polisakkaritlerdir. Kompleks (karmasIk yapili) karbonhidratlar olan bu karbonhidratlarin zincirleri cok uzundur. 10 birim monosakaritten daha uzun herhangi bir karbonhidrat, bir polisakkarit olarak kabul edilir. Polisakkaritlerin yaygin ornekleri arasinda nisasta, seluloz ve glikojen bulunur.

Monosakkaritlerin sindirilmesi gerekmez, sindirim sisteminden emilip kana gecebilirler ancak diger seker turlerinin sindirilmesi gerekir. Sindirim olayi enzimlerle gerceklesir. Karbonhidratlari etkili bir sekilde metabolize etme yetenegi, genetik yapidan gunluk olarak ne kadar egzersiz ve uyku uyunduguna kadar bir dizi faktore baglidir.

Bir yemekten sonra kisi kendini siskin, yorgun hissediyorsa veya cani sekerli yiyecekler istediyse (kisi dogru yiyecekleri yiyor olsa bile), bunun nedeni vucudun karbonhidratlari tam anlamiyla parcalayamamasi olabilir. Belirli karbonhidratlarin vucutta verimli bir sekilde parcalanamamasina karbonhidrat intoleransi denir. Bircok gastrointestinal bozukluk (hepsi olmasa da) vucudun belirli karbonhidratlara karsi toleranssiz olmasini icerir. Bu durum karbonhidratlarin kisi icin kotu oldugunu degil, vucudun onlari uygun sekilde sindirmek icin gereken enzim(ler)den yoksun oldugunu gosterir.

Karbonhdidrat cesidi fazla olsa da bunlarin hepsinin sorun yaratmasi olasi degildir. Bunlardan birinin veya muhtemelen ikisinin sorun yaratmasi daha olasidir. Bu nedenle, hangi belirli karbonhidratlarin bireysel tetikleyiciler oldugu konusunun netlestirilmesine yardimci olmasi icin bir diyetisyen ile calismak cok onemlidir. Bir doktor ya da diyetisyenden dogru teshis ve rehberlik almak, durumu mumkun olan en az sayida kisitlamayla yonetmek icin gerekli bilgi ve egitimin saglanmasi icin gereklidir. Bu, saglikli bir mikrobiyomu guclendirmek ve surdurmek icin son derece onemli olan daha cesitli bir diyete sahip olmayi saglar.

Karbonhidrat Intoleransinin Belirtileri
Kisiler hosgorusuz olduklari karbonhidratlari yediginde uygun sekilde sindirilmediginde, ishal, siskinlik, kramp, karin agrisi ve gaz gibi GI (Gastrointestinal) semptomlar yasayabilir. Bu semptomlar IBS’nin semptomlarini da yansitir, bu nedenle bilgili bir doktor tarafindan degerlendirilmedigi takdirde bu intoleranslarin bazilari gozden kacabilir. Ishal, sindirilmeyen karbonhidratlarin bagirsaklara su cekerek acil, genellikle sulu bir bagirsak hareketine neden olmasiyla ortaya cikar. Karbonhidrat kalin bagirsaga ulasirsa, kolon bakterileri karbonhidratlari fermente eder ve gaz uretir. Bu, alt karin siskinligi, gerginlik ve karin agrisi yasanmasina neden olabilir.

Karbonhidrat Intoleransinin Nedenleri
Bazen bu intoleranslarin kesin bir nedenini belirlemek zor olabilir ancak genel olarak, bunlarin dogustan (konjenital), birincil veya ikincil nitelikte olabilecegi ve her zaman gerekli bir sindirim enziminde bir eksIklik icerdigi bilinmektedir.
Konjenital: Bu tur hosgorusuzluk, dogumda mevcut olan bir enzim kusurundan kaynaklanir. Bir kisinin dogustan karbonhidrat intoleransi varsa, semptomlar ancak diyet yoluyla yonetilebilir. Su anda kisinin GI yolunun gerekli sindirim enzimini daha iyi uretmesine yardimci olacak hicbir tedavi mevcut degildir.
Birincil (Edinilmis): Birincil eksIklik, zamanla gelisen bir enzimatik kusurdan kaynaklanir. Bunun en yaygin ornegi laktoz intoleransidir.
Pek cok insan, cocukken sut ve/veya sut urunlerini tolere edebildigini fark eder ancak yaslandikca, ayni yiyecekleri yeme/icme ile ilgili olarak daha fazla GI semptomlari yasamaya baslar. Laktaz enziminin zamanla azaldigi iyi bilinmektedir. Yenidoganlarda laktaz seviyeleri yuksektir, bu da sutun sindirilmesine izin verir, sutten kesme sonrasi donemde seviyeler duser, daha buyuk cocuklari ve yetiskinleri onemli miktarda laktozu sindiremez hale getirir. Bir kisi 30 yasina geldiginde sut urunlerini hic tolere edemeyecekleri bir noktada olabilir. Birincil kosullarla, vucudun enzimleri uretme yetenegini gelistirecek hicbir tedavi yoktur ancak semptomlar diyetle kontrol edilebilir.Karbonhidrat Intoleransi, Belirtiler ve Mucadele Yollari
Ikincil: Bu tur karbonhidrat intoleransi, altta yatan bir birincil hastaliga veya GI (Gastrointestinal) yolun veya sindirim yolunun (en yaygin olarak ince bagirsak) bir sorununa ikincil olarak gelisir.
Enzimlerin yetersiz uretimine neden olarak kas dokusunda yag birikmesine ve birikmesine neden olan colyak hastaligi (tropikal olmayan sprue) ve tropikal sprue gibi sindirim bozukluklari, protein eksIkligi, kemoterapi ve radyoterapiyi iceren kanser tedavisi nedenler arasinda yer alir. Semptomlarin yogunlugu ve siddeti enzim eksIkliginin buyuklugune baglidir, yani enzim eksIkligi ne kadar fazlaysa semptom o kadar siddetlidir. Semptomlar genellikle, hafif siskinlik hissinden ishale kadar degisebilen, hosgorusuzluk olusturan karbonhidratin alinmasindan sonraki iki saat icinde belirir. Bunun nedeni, gaz uretimi, gaz, kramp ve siskinlikten sorumlu olan bagirsaktaki bakteriler tarafindan sindirilmemis sekerlerin fermantasyonudur. Buyuyen cocuklarda baslica semptomlar ishal ve kilo alamamaktir. Dogada genellikle sulu (ozmotik tip) olan ishal, diger besin maddelerinin emilmeden once bagirsaktan disari atilmasindan sorumludur ve bu da yetersiz beslenmeye neden olur. Altta yatan hastaliktan kurtulmayi genellikle bir zamanlar eksIk olan enzimin ve aktivitesinin artisi ve karbonhidrat intoleransinin iyilesmesi takip eder.
Ikincil (sekonder) karbonhidrat intoleransina neden olabilen diger bazi yaygin birincil sindirim yolu bozukluklari/hastaliklari arasinda IBS ve SIBO da yer alir.
IBS: Arastirmalar, IBS’li (Irritabl Bagirsak Sendromu) kisilerin buyuk olasilikla FODMAP kategorisindekiler olmak uzere bir tur karbonhidrat intoleransina sahip oldugunu gostermektedir. IBS’nin ( hassas bagirsak semptomu veya spastik kolon adlariyla da bilinir) tum formlari (IBS-C, IBS-D ve IBS-M) bagirsakta disbiyoz olusturabilir. Disbiyoz, bagirsak florasindaki (mikrobiyomundaki) denge degisIklikleri sonucu gelisir ve daha sonra ikincil karbonhidrat intoleransina yol acabilen bagirsak astarina zarar verebilir.
SIBO: SIBO, Ince bagirsaklarda asiri bakteriyel buyume anlamina gelir ve kalin bagirsaktaki bakterilerin ince bagirsaga tasmasiyla olusur. Bakterilerin asiri buyumesi, bagirsagin astarina zarar vererek ayni zamanda enzimatik aktiviteye de zarar verebilir. SIBO’nun neden oldugu yaygin ikincil karbonhidrat intoleranslari, sukraz-izomaltaz eksIkligi ve fruktoz intoleransini icerir.

Spesifik Hosgorusuzlukler
Aslinda bir kiside karbonhidrat intoleransi varsa, bu tum karbonhidratlara karsi toleranssiz oldugu anlamina gelmez. Kisi muhtemelen birine veya bazen birkacina karsi hosgorusuzdur. Karbonhidrat intoleransi FODMAP ve Non-FODMAP (FODMAP disi) kategorilerine ayrilabilir.
FODMAP Intoleranslari
Yakin zamanlarda, IBS ve karbonhidratla iliskili semptomlari olan hastalarda FODMAP’lerin rolunu degerlendirilmeye yonelik ilgi yeniden canlanmistir. FODMAP, fermente edilebilir oligosakkaritler, disakkaritler, monosakkaritler ve polioller (seker alkolleri) anlamina gelir. FODMAP’ler cesitli meyvelerde, sebzelerde, bakliyatlarda, sut urunlerinde, yapay tatlandiricilarda ve bugdayda bulunan fermente edilebilir kisa zincirli karbonhidratlardir. Bu karbonhidratlar arasinda olan fruktoz elma, mango, karpuz ve kuru meyveler gibi bazi meyvelerde, yuksek fruktozlu misir surubunda ve balda bulunur. Laktoz sut ve sut urunlerinde, fruktanlar bugday, sarimsak ve soganda, galaktanlar fasulye, bakla, barbunya, borulce, soya fasulyesi, nohut, mercimek, bezelye gibi baklagillerde, polioller (sorbitol, mannitol gibi yapay tatlandiricilarda da bulunan seker alkolleri ) ise seftali, avokado, erik, kiraz, kayisi gibi meyvelerde, mantar ve karnabahar gibi bazi sebzelerde bulunur.
Not: Fruktanlar fruktoz sekerinin polimeridir, hidrolizleri sonucunda fruktoz ortaya cikar, galaktanlar ise galaktoz sekerinin polimeridir, hidrolize olduklarinda (parcalandiklarinda) galaktoz olusur. Sorbitol’un bir turevi olan mannitol, sakkarozdan daha (% 50 fazla) tatlidir, tatlandiricilarda (bazen ilac olarak ) kullanilir. Hem sorbitol hem de mannitol dogal olarak meyvelerde ve sebzelerde de bulunur.
FODMAP hosgorusuzlukleri ya da intoleranslari laktoz, fruktoz ve sorbitole karsi gelisebilir.
Laktoz Intoleransi
Sut, ayran, yogurt, cokelek, peynir, kefir, tereyagi gibi sut urunlerinde dogal olarak sut sekeri ya da diger adiyla laktoz bulunur. Bu sekerin sindirilememesine laktoz intoleransi denir.
Bu intolerans, sut sekerini sindirilebilir hale getirmek icin parcalayan laktaz adi verilen dogal enzimin eksIkliginden kaynaklanir. Sindirilmeyen sut sekeri (laktoz) gaz uretimine, siskinlige, ishale ve mide rahatsizligina (mide bulantisina, gurultuya) neden olabilir. Ishal, kolon lumeninde laktoz, glukoz ve galaktozun ozmotik etkilerinden kaynaklanirken, laktozun fermantasyonu ile uretilen kisa zincirli yag asitleri gaza neden olur. Avrupa kokenli bireylerin yaklasIk %20’sinde laktaz eksIkligi vardir, Afrika, Asya ve Akdeniz kokenlilerde daha sIk gorulur. Bununla birlikte, Kuzeybati Avrupa kokenli beyazlarin %80 ila 85’i yasamlari boyunca laktaz uretir, bu nedenle sut ve sut urunlerini sindirebilir.
Fruktoz Intoleransi
Genellikle (ticari anlamda) seker pancari, misir ve seker kamisindan elde edilen fruktoz tum dogal sekerlerin en tatlisidir. Fruktoz, monosakkarit olarak veya glikoz ile fruktozun bire bir molekuler oranda birlesmesiyle olusan bir disakkarit olan sakkaroz icinde bulunabilir. Fruktoz intoleransi, fruktozun genetik (kalitsal) enzim eksIkliginden dolayi yetersiz sindiriminden kaynaklanir. Sutten kesilen bebeklere iceriginde fruktoz olan gidalar verilmeye baslandiginda intolerans belirtileri (bulanti, karinda gerginlik, agri, ishal, kusma, sekerli gidayi ya da meyveyi reddetme, terleme, nobet gecirme gibi norolojik problemler, uyusukluk, yorgunluk, gelisim bozuklugu) gozlenir. Yetiskinlige kadar farkina varilmayabilir.
Sorbitol Intoleransi
Dusuk molekuler agirlikli poliollerin bir sinifi olan seker alkolleri, dogal olarak olusabilir veya sekerlerin hidrojenasyonu ile elde edilebilir. Cesitli meyvelerde bulunan bir seker alkolu olan sorbitol (D-glusitol), seker ikamelerinin uretiminde giderek daha fazla kullanilmaktadir. Rosaceae familyasinin bazi meyvelerinde (elma, armut, kiraz, kayisi, seftali ve kuru erik) az miktarda sorbitol bulunur. Cogu sorbitol (glusitol) alimi ek kaynaklardan gelir. Bazi sekersiz tatli gidalardaki (ornegin, sekersiz sakiz, seker, nane, recel, diyet icecekleri, cikolata) sorbitol icerigi onemli olabilir. Sorbitol ayrica, humektan (nem tutucu, nem cekici), kivam artirici (koyulastirici), stabilizor ya da stabilizator (dengeleyici) , plastiklestirici (yumusatici) ve emulgator ( emulsiyonlastirici ya da sutsulestirici) olarak rolu de dahil olmak uzere fonksiyonel ozelliklerin benzersiz kombinasyonu nedeniyle gidalarda tatlandirma disindaki amaclar icin bir katki maddesi olarak da kullanilir. Ince bagirsakta sorbitol emilimi diger FODMAP’lerde oldugu gibi zayiftir. Yuksek doz ve konsantrasyonlarda sorbitolun (E420) mushil oldugu iyi bilinmektedir.
Not: Sorbitolun gastrointestinal semptomlarda suclanmasina iliskin dogrulanmis tani kriterleri mevcut olmasa da simdilik, klinik suphe ve sorbitol eliminasyonuna verilen yanit, eldeki en iyi araclar olmaya devam etmektedir.

Non-FODMAP (FODMAP Disi) IntoleranslarKarbonhidrat Intoleransi, Belirtiler ve Mucadele Yollari
“FODMAP” terimi tek basina sukrozdan cok daha fazla kisa zincirli sekeri kapsar. Bu nedenle sukroz ya da sakkaroz intoleransi non-FODMAP kapsamina alinir.
Sukroz (Sakkaroz) Intoleransi
Sukroz , glikoz ve fruktozdan (1 glikoz + 1 fruktoz) olusur, ticari olarak seker kamisi sekeri veya normal sofra sekeri olarak bilinir. Bu disakkariti (cift seker) olusturan molekuller arasindaki bagin parcalanmasi ve sindirilmesi icin sukraz enzimine ihtiyac vardir. Sukroz intoleransinin konjenital izomaltaz eksIkligi (CSID) ve IBS ile iliskili sakaroz intoleransi olmak uzere iki kategorisi vardir. Genellikle kalitsal (otozomal resesif yani cekinik) olan sukroz sekerine karsi olan intolerans ozel olarak“Sukraz-Izomaltaz EksIkligi” adini alir. Sukroz sekeri, sukraz enzim tarafindan uygun sekilde parcalanmaz (sindirilemez) ve bu nedenle ince bagirsakta emilmez, bagirsak bakterileri tarafindan fermente edildigi kalin bagirsaga gider ve fermantasyonun bir yan urunu olarak hidrojen veya metan gazi uretilir. Bu fermantasyon, asiri miktarda gaz, siskinlik, kramp, karin agrisi, kusma ve kabizlik/ishal gibi rahatsizlik verici semptomlara neden olabilir. Tani gecikmesi cocuklarda gelisim bozukluguna sebep olur. Tanidan sonra diyetle ve enzim desteginin verilmesiyle duzelme saglanabilir.
Alisilagelmis Bati diyetinde uc ana sukroz (sakkaroz) sekeri kaynagi vardir. Bunlar:
1-Yemek pisirirken veya pisirirken yiyeceklere eklenen sofra sekeri
2-Sekerli icecekler, konserve meyveler, makarna soslari gibi islenmis gidalara eklenen sakkaroz
3-Gidalarda (akcaagac surubu, meyve ve sebzeler gibi) dogal olarak olusan sakkaroz.

Not: Bu uc kategoriye giren bircok yiyecek baska FODMAP’ler de icerir. Ornegin, makarna sosu ilave seker nedeniyle sakkaroz bakimindan yuksek oldugu kadar sogan, sarimsak ilavesinden dolayi fruktanlar bakimindan da yuksek olabilir.

Dusuk Sakkarozlu Gidalar
Meyveler: Kiraz, karpuz, ahududu, bogurtlen, erik, kivi, uzum, avokado
Sebzeler: Tum sebzeler tipik olarak sakkaroz bakimindan dusuktur ancak mercimek, yesil bezelye ve soya fasulyesi gibi baklagillerde sakkaroz daha yuksektir.
Sut ve Sutten yapilan Urunler: Seker ilavesiz sut, sekersiz sut ikameleri (badem veya soya sutu gibi), sade yogurtta sakkaroz sekeri dusuktur.
Diger yiyecekler: Sakkaroz bir sekerdir, bu nedenle yumurta, et, kumes hayvanlari ve balik gibi protein bakimindan yuksek gidalar dogal olarak cok az sakkaroz icerir veya hic icermez.
Not: Yukarida belirtilen gidalarin bazilari sakkaroz bakimindan dusuk ancak baska bir FODMAP bakimindan yuksek olabilir.

Dusuk Sakkarozlu veya Sakkaroz Icermeyen Diyet
Dusuk sakkarozlu veya sakkaroz icermeyen bir diyet yemenin kesinlikle saglikli unsurlari vardir. Sakkaroz bazen gida olarak kabul edilen bircok islenmis gidada ve unlu mamullerde bulunur. Bununla birlikte, “saglikli”, sadece beslenmeden cok daha fazlasini kapsayan genis bir sifattir. Herhangi bir kisi sofra sekeri dusuk besleyici bir diyet izleyebilir ancak yuksek stres seviyeleri, uyku eksIkligi veya buyuk olcude hareketsiz bir yasam tarzi gibi hayatlarinin diger yonlerinde sagliksiz davranislara sahip olabilir. Gereksiz yere sakkaroz kisitlamasina girismemek, bunun yasam tarzi ve semptomlar icin uygun olup olmadigini gormek icin aile hekimine veya FODMAP egitimli bir diyetisyene danismak onemlidir.

Intolerans ve Alerji Ayni Sey Degildir
Bir kisinin gida alerjisi varsa yasami boyunca o gidadan kacinmasi onerilir. Alerji ayni zamanda vucudun o besinin karbonhidrat icerigine degil, o besinin protein icerigine verdigi olumsuz tepkiyi de icerir. Bir kisinin belirli bir gidaya (ozellikle karbonhidratlara) karsi intoleransi varsa, bu genellikle vucudunun onu sindirmekte zorlandigi ve bu nedenle semptomlarin baslamasini onlemek icin olculu olarak yenmesi gerektigi anlamina gelir. Bazen (eger tahammulsuzluk cok yuksekse) kisinin sorun yasadigi besini diyetinden cikarmasi gerekir. Genellikle, kisinin yiyecegi denemesi ve bireysel tolerans duzeyini belirlemesi yolu izlenir.

Karbonhidrat Intoleransinin TeshisiKarbonhidrat Intoleransi, Belirtiler ve Mucadele Yollari
Karbonhidrat intoleranslarini teshis etmek icin kullanilan evrensel bir yontem yoktur. Bunun yerine, teshise yardimci olmak icin kullanilan birkac yontem vardir ve doktor kisinin ozel durumuna gore hangi yontemi kullanmanin daha iyi olacagina karar verecektir. En sIk kullanilan tani yontemi, diyetteki karbonhidrata meydan okuyarak desteklenen kapsamli bir klinik oykudur. Karbonhidrata meydan okumak ile kastedilen sey supheli karbonhidratin diyetten bir sureligine cikarilmasinin ardindan semptom uretip uretmedigini gormek icin kademeli olarak beslenmeye yeniden dahil edilmesidir. Bu genellikle bir kisiye hosgorusuzluk (intolerans) teshisi konmasi icin yeterli kanittir. Bireyin degerlendirilen veya arastirilan karbonhidrati sindirme yetenegini belirlemek icin kullanilan laboratuvar kosullarindaki oral tolerans testlerinde calisilan spesifik karbonhidrat agizdan sivi halde verilir ve sindirimini degerlendirmek icin bir dizi kan testi yapilir.
Taniyi dogrulamak icin hidrojen nefes testleri de kullanilabilir. Bu testler nefesteki karbonhidratlari tespit edebilir. Laktoz, fruktoz, sakaroz veya sorbitolun alinmasindan sonra, hidrojen ve metan konsantrasyonlari, 4 saat boyunca her 30 dakikada bir solunan havada orneklenir. Nefes testinde hangisi tespit edilirse o karbonhidratin duzgun bir sekilde parcalanmadigi veya sindirilmedigi kanitlanir. Hangi karbonhidrata karsi intolerans oldugu dogrulanirsa o karbonhidrati iceren (laktoz veya fruktoz gibi) gida maddeleri azaltilarak semptomlarin azalmasina yardimci olunabilir. SIBO’yu aramak icin bir laktuloz hidrojen nefes testi yapilabilir ve anormalse, bireyler diyet degisIkliklerine, bir antibiyotige veya probiyotiklere yanit verebilir.
Disakkaridaz olcumu, suphelenilen bir sindirim enzimi eksIkligini teshis etmek icin altin standart olarak bilinir ancak diger teshis seceneklerine kiyasla invaziv (kesme, delme gibi cerrahi gerektiren islemler) ve pahalidir. Olcum, ince bagirsagin endoskopik biyopsisini icerir. Bagirsak mukozasindaki gercek enzimatik aktiviteyi olcer. Ancak yine de, bu prosedur yerine onceki iki secenek tercih edilir cunku onlar daha uygun maliyetli ve daha az invazivdir.

Karbonhidrat Intoleransinin Tedavisi
Belirli bir karbonhidrat intoleransini tedavi etmenin farkli yollari vardir ancak ilk olarak, intoleransin nedenine (yani dogustan mi, birincil mi yoksa ikincil mi oldugu olduguna) baglidir.
Konjenital: Yukarida bahsedildigi gibi, bu tur intoleranslarin tedavisi, bu bireylerin gercek sindirim enzimatik aktivitelerini artirmalarina yardimci olacak mevcut bir tedavi olmadigi icin, sadece diyet kisitlamasini veya rahatsiz edici karbonhidrattan kacinmayi kapsar.
Birincil: Diyetle yonetim bu intoleranslar icin de gecerlidir. Semptomatik rahatlama, hosgorusuzluge neden olan karbonhidrattan kacinilarak (eliminasyon) veya sindirim enzimlerinin yoklugu ticari olarak mevcut enzimlerle degistirilerek elde edilebilir, ornegin laktoz intoleransi olan hastalar ve cocuklar sut urunlerinden kacinmalidir, bebekler ise soya bazli mama tuketmeli veya laktaz enzimleri iceren sut icmelidir.
Ikincil: Bu intoleranslari tedavi etmenin ilk adimi, intoleransin altinda yatan nedeni belirlemektir. Bu surec bazen uzun olabileceginden, diyetisyen altta mevcut olan hastaliklari (bagirsak bozukluklari veya protein eksIkligi gibi) duzeltene kadar supheli besinlerden kacinma yoluyla intoleransi ya da semptomlarini yonetmek icin hastayla birlikte calisabilir. Bu yapildiktan sonra bir meydan okuma asamasi ile kisinin bu karbonhidrata karsi hala hosgorusuz olup olmadigi ve hosgorusuzluk varsa ne derecede oldugu ortaya cikabilir.

Probiyotikler, Prebiyotikler, Sindirim EnzimleriKarbonhidrat Intoleransi, Belirtiler ve Mucadele Yollari
Probiyotik takviyesine ek olarak kefir ve lahana tursusu da dahil olmak uzere fermente gidalar bagirsak sagligini ve vucudun karbonhidratlari daha verimli bir sekilde parcalama yetenegini iyilestirebilir. Ek olarak, sindirim enzimleri karbonhidrat metabolizmasina yardimci olmak icin mukemmel bir secenektir. Kemik suyu, bagirsaklar icin en iyilestirici gidalardan biridir, detoksifikasyona ve genel sindirimin daha iyi olmasina yardimci olabilir.
Sonuc olarak, karbonhidrat intoleranslari dunyasi cok genistir. Enzim eksIkliginin nedenleri bilinmedigi icin karbonhidrat intoleransi onlenemez. Bununla birlikte bu hastalik, rahatsiz edici sekerden kacinilan iyi bir diyetle kontrol edilebilir. Karbonhidrat intoleransi olabileceginden suphelenenlerin bunu bir doktorla konusmasi onerilir.
Not: Bu makale, bir doktorun tibbi tavsiyesinin yerini almasi icin yazilmamistir. Karbonhidrat intoleransi ile ilgili belirtiler yasayanlar, doktora veya diyetisyene basvurmalidir.

ALİNTİ ~

15.Kasım.2022	#1
Çevrimdışı CeReN Bizimsohbet.net	Karbonhidrat Intoleransi, Belirtiler Ve Mucadele Yollari Karbonhidratlar saglikli ve dengeli beslenmenin yani sira saglikli, guclu bir mikrobiyomun da onemli bir parcasidir. Karbonhidratlar vucudun birincil enerji kaynagidir, protein ve yagin yani sira insan diyetindeki uc temel organik besin maddesinden biridir. Insan vucudunda yiyeceklerden alinan karbonhidratlar (sakkaritler olarak da adlandirilir) yapitaslarina ayrilir. Karbonhidratlar dort gruba ayrilir:Karbonhidrat Intoleransi, Belirtiler ve Mucadele Yollari Monosakkaritler: Karbonhidratlarin en basit sekli olduklari icin daha yaygin olarak basit sekerler olarak bilinirler. Yaygin monosakkaritler arasinda suda cozunebilen glikoz, fruktoz ve galaktoz bulunur. Disakkaritler: Bir araya getirilen iki monosakkarit, bir disakkarit olusturur. Bu sekerler de suda cozunurler, monosakkarit muadili gibidirler. Yaygin disakkaritler arasinda laktoz, sukroz ve maltoz bulunur. Bir karbonhidrat birden fazla birimden olustugunda artik sindirim surecinde onu parcalamak icin bir enzime ihtiyac duyulmaktadir. Oligosakkaritler: Disakkaritler birbirine baglanmis 2 monosakkarit birimi iken, bir oligosakkarit, 3-10 monosakkarit biriminden olusan herhangi bir karbonhidrattir. Yaygin oligosakkaritler arasinda inulin, rafinoz ve stakiyoz bulunur. Polisakkaritler: Gidalarda en cok bulunan karbonhidrat polisakkaritlerdir. Kompleks (karmasIk yapili) karbonhidratlar olan bu karbonhidratlarin zincirleri cok uzundur. 10 birim monosakaritten daha uzun herhangi bir karbonhidrat, bir polisakkarit olarak kabul edilir. Polisakkaritlerin yaygin ornekleri arasinda nisasta, seluloz ve glikojen bulunur. Monosakkaritlerin sindirilmesi gerekmez, sindirim sisteminden emilip kana gecebilirler ancak diger seker turlerinin sindirilmesi gerekir. Sindirim olayi enzimlerle gerceklesir. Karbonhidratlari etkili bir sekilde metabolize etme yetenegi, genetik yapidan gunluk olarak ne kadar egzersiz ve uyku uyunduguna kadar bir dizi faktore baglidir. Bir yemekten sonra kisi kendini siskin, yorgun hissediyorsa veya cani sekerli yiyecekler istediyse (kisi dogru yiyecekleri yiyor olsa bile), bunun nedeni vucudun karbonhidratlari tam anlamiyla parcalayamamasi olabilir. Belirli karbonhidratlarin vucutta verimli bir sekilde parcalanamamasina karbonhidrat intoleransi denir. Bircok gastrointestinal bozukluk (hepsi olmasa da) vucudun belirli karbonhidratlara karsi toleranssiz olmasini icerir. Bu durum karbonhidratlarin kisi icin kotu oldugunu degil, vucudun onlari uygun sekilde sindirmek icin gereken enzim(ler)den yoksun oldugunu gosterir. Karbonhdidrat cesidi fazla olsa da bunlarin hepsinin sorun yaratmasi olasi degildir. Bunlardan birinin veya muhtemelen ikisinin sorun yaratmasi daha olasidir. Bu nedenle, hangi belirli karbonhidratlarin bireysel tetikleyiciler oldugu konusunun netlestirilmesine yardimci olmasi icin bir diyetisyen ile calismak cok onemlidir. Bir doktor ya da diyetisyenden dogru teshis ve rehberlik almak, durumu mumkun olan en az sayida kisitlamayla yonetmek icin gerekli bilgi ve egitimin saglanmasi icin gereklidir. Bu, saglikli bir mikrobiyomu guclendirmek ve surdurmek icin son derece onemli olan daha cesitli bir diyete sahip olmayi saglar. Karbonhidrat Intoleransinin Belirtileri Kisiler hosgorusuz olduklari karbonhidratlari yediginde uygun sekilde sindirilmediginde, ishal, siskinlik, kramp, karin agrisi ve gaz gibi GI (Gastrointestinal) semptomlar yasayabilir. Bu semptomlar IBS’nin semptomlarini da yansitir, bu nedenle bilgili bir doktor tarafindan degerlendirilmedigi takdirde bu intoleranslarin bazilari gozden kacabilir. Ishal, sindirilmeyen karbonhidratlarin bagirsaklara su cekerek acil, genellikle sulu bir bagirsak hareketine neden olmasiyla ortaya cikar. Karbonhidrat kalin bagirsaga ulasirsa, kolon bakterileri karbonhidratlari fermente eder ve gaz uretir. Bu, alt karin siskinligi, gerginlik ve karin agrisi yasanmasina neden olabilir. Karbonhidrat Intoleransinin Nedenleri Bazen bu intoleranslarin kesin bir nedenini belirlemek zor olabilir ancak genel olarak, bunlarin dogustan (konjenital), birincil veya ikincil nitelikte olabilecegi ve her zaman gerekli bir sindirim enziminde bir eksIklik icerdigi bilinmektedir. Konjenital: Bu tur hosgorusuzluk, dogumda mevcut olan bir enzim kusurundan kaynaklanir. Bir kisinin dogustan karbonhidrat intoleransi varsa, semptomlar ancak diyet yoluyla yonetilebilir. Su anda kisinin GI yolunun gerekli sindirim enzimini daha iyi uretmesine yardimci olacak hicbir tedavi mevcut degildir. Birincil (Edinilmis): Birincil eksIklik, zamanla gelisen bir enzimatik kusurdan kaynaklanir. Bunun en yaygin ornegi laktoz intoleransidir. Pek cok insan, cocukken sut ve/veya sut urunlerini tolere edebildigini fark eder ancak yaslandikca, ayni yiyecekleri yeme/icme ile ilgili olarak daha fazla GI semptomlari yasamaya baslar. Laktaz enziminin zamanla azaldigi iyi bilinmektedir. Yenidoganlarda laktaz seviyeleri yuksektir, bu da sutun sindirilmesine izin verir, sutten kesme sonrasi donemde seviyeler duser, daha buyuk cocuklari ve yetiskinleri onemli miktarda laktozu sindiremez hale getirir. Bir kisi 30 yasina geldiginde sut urunlerini hic tolere edemeyecekleri bir noktada olabilir. Birincil kosullarla, vucudun enzimleri uretme yetenegini gelistirecek hicbir tedavi yoktur ancak semptomlar diyetle kontrol edilebilir.Karbonhidrat Intoleransi, Belirtiler ve Mucadele Yollari Ikincil: Bu tur karbonhidrat intoleransi, altta yatan bir birincil hastaliga veya GI (Gastrointestinal) yolun veya sindirim yolunun (en yaygin olarak ince bagirsak) bir sorununa ikincil olarak gelisir. Enzimlerin yetersiz uretimine neden olarak kas dokusunda yag birikmesine ve birikmesine neden olan colyak hastaligi (tropikal olmayan sprue) ve tropikal sprue gibi sindirim bozukluklari, protein eksIkligi, kemoterapi ve radyoterapiyi iceren kanser tedavisi nedenler arasinda yer alir. Semptomlarin yogunlugu ve siddeti enzim eksIkliginin buyuklugune baglidir, yani enzim eksIkligi ne kadar fazlaysa semptom o kadar siddetlidir. Semptomlar genellikle, hafif siskinlik hissinden ishale kadar degisebilen, hosgorusuzluk olusturan karbonhidratin alinmasindan sonraki iki saat icinde belirir. Bunun nedeni, gaz uretimi, gaz, kramp ve siskinlikten sorumlu olan bagirsaktaki bakteriler tarafindan sindirilmemis sekerlerin fermantasyonudur. Buyuyen cocuklarda baslica semptomlar ishal ve kilo alamamaktir. Dogada genellikle sulu (ozmotik tip) olan ishal, diger besin maddelerinin emilmeden once bagirsaktan disari atilmasindan sorumludur ve bu da yetersiz beslenmeye neden olur. Altta yatan hastaliktan kurtulmayi genellikle bir zamanlar eksIk olan enzimin ve aktivitesinin artisi ve karbonhidrat intoleransinin iyilesmesi takip eder. Ikincil (sekonder) karbonhidrat intoleransina neden olabilen diger bazi yaygin birincil sindirim yolu bozukluklari/hastaliklari arasinda IBS ve SIBO da yer alir. IBS: Arastirmalar, IBS’li (Irritabl Bagirsak Sendromu) kisilerin buyuk olasilikla FODMAP kategorisindekiler olmak uzere bir tur karbonhidrat intoleransina sahip oldugunu gostermektedir. IBS’nin ( hassas bagirsak semptomu veya spastik kolon adlariyla da bilinir) tum formlari (IBS-C, IBS-D ve IBS-M) bagirsakta disbiyoz olusturabilir. Disbiyoz, bagirsak florasindaki (mikrobiyomundaki) denge degisIklikleri sonucu gelisir ve daha sonra ikincil karbonhidrat intoleransina yol acabilen bagirsak astarina zarar verebilir. SIBO: SIBO, Ince bagirsaklarda asiri bakteriyel buyume anlamina gelir ve kalin bagirsaktaki bakterilerin ince bagirsaga tasmasiyla olusur. Bakterilerin asiri buyumesi, bagirsagin astarina zarar vererek ayni zamanda enzimatik aktiviteye de zarar verebilir. SIBO’nun neden oldugu yaygin ikincil karbonhidrat intoleranslari, sukraz-izomaltaz eksIkligi ve fruktoz intoleransini icerir. Spesifik Hosgorusuzlukler Aslinda bir kiside karbonhidrat intoleransi varsa, bu tum karbonhidratlara karsi toleranssiz oldugu anlamina gelmez. Kisi muhtemelen birine veya bazen birkacina karsi hosgorusuzdur. Karbonhidrat intoleransi FODMAP ve Non-FODMAP (FODMAP disi) kategorilerine ayrilabilir. FODMAP Intoleranslari Yakin zamanlarda, IBS ve karbonhidratla iliskili semptomlari olan hastalarda FODMAP’lerin rolunu degerlendirilmeye yonelik ilgi yeniden canlanmistir. FODMAP, fermente edilebilir oligosakkaritler, disakkaritler, monosakkaritler ve polioller (seker alkolleri) anlamina gelir. FODMAP’ler cesitli meyvelerde, sebzelerde, bakliyatlarda, sut urunlerinde, yapay tatlandiricilarda ve bugdayda bulunan fermente edilebilir kisa zincirli karbonhidratlardir. Bu karbonhidratlar arasinda olan fruktoz elma, mango, karpuz ve kuru meyveler gibi bazi meyvelerde, yuksek fruktozlu misir surubunda ve balda bulunur. Laktoz sut ve sut urunlerinde, fruktanlar bugday, sarimsak ve soganda, galaktanlar fasulye, bakla, barbunya, borulce, soya fasulyesi, nohut, mercimek, bezelye gibi baklagillerde, polioller (sorbitol, mannitol gibi yapay tatlandiricilarda da bulunan seker alkolleri ) ise seftali, avokado, erik, kiraz, kayisi gibi meyvelerde, mantar ve karnabahar gibi bazi sebzelerde bulunur. Not: Fruktanlar fruktoz sekerinin polimeridir, hidrolizleri sonucunda fruktoz ortaya cikar, galaktanlar ise galaktoz sekerinin polimeridir, hidrolize olduklarinda (parcalandiklarinda) galaktoz olusur. Sorbitol’un bir turevi olan mannitol, sakkarozdan daha (% 50 fazla) tatlidir, tatlandiricilarda (bazen ilac olarak ) kullanilir. Hem sorbitol hem de mannitol dogal olarak meyvelerde ve sebzelerde de bulunur. FODMAP hosgorusuzlukleri ya da intoleranslari laktoz, fruktoz ve sorbitole karsi gelisebilir. Laktoz Intoleransi Sut, ayran, yogurt, cokelek, peynir, kefir, tereyagi gibi sut urunlerinde dogal olarak sut sekeri ya da diger adiyla laktoz bulunur. Bu sekerin sindirilememesine laktoz intoleransi denir. Bu intolerans, sut sekerini sindirilebilir hale getirmek icin parcalayan laktaz adi verilen dogal enzimin eksIkliginden kaynaklanir. Sindirilmeyen sut sekeri (laktoz) gaz uretimine, siskinlige, ishale ve mide rahatsizligina (mide bulantisina, gurultuya) neden olabilir. Ishal, kolon lumeninde laktoz, glukoz ve galaktozun ozmotik etkilerinden kaynaklanirken, laktozun fermantasyonu ile uretilen kisa zincirli yag asitleri gaza neden olur. Avrupa kokenli bireylerin yaklasIk %20’sinde laktaz eksIkligi vardir, Afrika, Asya ve Akdeniz kokenlilerde daha sIk gorulur. Bununla birlikte, Kuzeybati Avrupa kokenli beyazlarin %80 ila 85’i yasamlari boyunca laktaz uretir, bu nedenle sut ve sut urunlerini sindirebilir. Fruktoz Intoleransi Genellikle (ticari anlamda) seker pancari, misir ve seker kamisindan elde edilen fruktoz tum dogal sekerlerin en tatlisidir. Fruktoz, monosakkarit olarak veya glikoz ile fruktozun bire bir molekuler oranda birlesmesiyle olusan bir disakkarit olan sakkaroz icinde bulunabilir. Fruktoz intoleransi, fruktozun genetik (kalitsal) enzim eksIkliginden dolayi yetersiz sindiriminden kaynaklanir. Sutten kesilen bebeklere iceriginde fruktoz olan gidalar verilmeye baslandiginda intolerans belirtileri (bulanti, karinda gerginlik, agri, ishal, kusma, sekerli gidayi ya da meyveyi reddetme, terleme, nobet gecirme gibi norolojik problemler, uyusukluk, yorgunluk, gelisim bozuklugu) gozlenir. Yetiskinlige kadar farkina varilmayabilir. Sorbitol Intoleransi Dusuk molekuler agirlikli poliollerin bir sinifi olan seker alkolleri, dogal olarak olusabilir veya sekerlerin hidrojenasyonu ile elde edilebilir. Cesitli meyvelerde bulunan bir seker alkolu olan sorbitol (D-glusitol), seker ikamelerinin uretiminde giderek daha fazla kullanilmaktadir. Rosaceae familyasinin bazi meyvelerinde (elma, armut, kiraz, kayisi, seftali ve kuru erik) az miktarda sorbitol bulunur. Cogu sorbitol (glusitol) alimi ek kaynaklardan gelir. Bazi sekersiz tatli gidalardaki (ornegin, sekersiz sakiz, seker, nane, recel, diyet icecekleri, cikolata) sorbitol icerigi onemli olabilir. Sorbitol ayrica, humektan (nem tutucu, nem cekici), kivam artirici (koyulastirici), stabilizor ya da stabilizator (dengeleyici) , plastiklestirici (yumusatici) ve emulgator ( emulsiyonlastirici ya da sutsulestirici) olarak rolu de dahil olmak uzere fonksiyonel ozelliklerin benzersiz kombinasyonu nedeniyle gidalarda tatlandirma disindaki amaclar icin bir katki maddesi olarak da kullanilir. Ince bagirsakta sorbitol emilimi diger FODMAP’lerde oldugu gibi zayiftir. Yuksek doz ve konsantrasyonlarda sorbitolun (E420) mushil oldugu iyi bilinmektedir. Not: Sorbitolun gastrointestinal semptomlarda suclanmasina iliskin dogrulanmis tani kriterleri mevcut olmasa da simdilik, klinik suphe ve sorbitol eliminasyonuna verilen yanit, eldeki en iyi araclar olmaya devam etmektedir. Non-FODMAP (FODMAP Disi) IntoleranslarKarbonhidrat Intoleransi, Belirtiler ve Mucadele Yollari “FODMAP” terimi tek basina sukrozdan cok daha fazla kisa zincirli sekeri kapsar. Bu nedenle sukroz ya da sakkaroz intoleransi non-FODMAP kapsamina alinir. Sukroz (Sakkaroz) Intoleransi Sukroz , glikoz ve fruktozdan (1 glikoz + 1 fruktoz) olusur, ticari olarak seker kamisi sekeri veya normal sofra sekeri olarak bilinir. Bu disakkariti (cift seker) olusturan molekuller arasindaki bagin parcalanmasi ve sindirilmesi icin sukraz enzimine ihtiyac vardir. Sukroz intoleransinin konjenital izomaltaz eksIkligi (CSID) ve IBS ile iliskili sakaroz intoleransi olmak uzere iki kategorisi vardir. Genellikle kalitsal (otozomal resesif yani cekinik) olan sukroz sekerine karsi olan intolerans ozel olarak“Sukraz-Izomaltaz EksIkligi” adini alir. Sukroz sekeri, sukraz enzim tarafindan uygun sekilde parcalanmaz (sindirilemez) ve bu nedenle ince bagirsakta emilmez, bagirsak bakterileri tarafindan fermente edildigi kalin bagirsaga gider ve fermantasyonun bir yan urunu olarak hidrojen veya metan gazi uretilir. Bu fermantasyon, asiri miktarda gaz, siskinlik, kramp, karin agrisi, kusma ve kabizlik/ishal gibi rahatsizlik verici semptomlara neden olabilir. Tani gecikmesi cocuklarda gelisim bozukluguna sebep olur. Tanidan sonra diyetle ve enzim desteginin verilmesiyle duzelme saglanabilir. Alisilagelmis Bati diyetinde uc ana sukroz (sakkaroz) sekeri kaynagi vardir. Bunlar: 1-Yemek pisirirken veya pisirirken yiyeceklere eklenen sofra sekeri 2-Sekerli icecekler, konserve meyveler, makarna soslari gibi islenmis gidalara eklenen sakkaroz 3-Gidalarda (akcaagac surubu, meyve ve sebzeler gibi) dogal olarak olusan sakkaroz. Not: Bu uc kategoriye giren bircok yiyecek baska FODMAP’ler de icerir. Ornegin, makarna sosu ilave seker nedeniyle sakkaroz bakimindan yuksek oldugu kadar sogan, sarimsak ilavesinden dolayi fruktanlar bakimindan da yuksek olabilir. Dusuk Sakkarozlu Gidalar Meyveler: Kiraz, karpuz, ahududu, bogurtlen, erik, kivi, uzum, avokado Sebzeler: Tum sebzeler tipik olarak sakkaroz bakimindan dusuktur ancak mercimek, yesil bezelye ve soya fasulyesi gibi baklagillerde sakkaroz daha yuksektir. Sut ve Sutten yapilan Urunler: Seker ilavesiz sut, sekersiz sut ikameleri (badem veya soya sutu gibi), sade yogurtta sakkaroz sekeri dusuktur. Diger yiyecekler: Sakkaroz bir sekerdir, bu nedenle yumurta, et, kumes hayvanlari ve balik gibi protein bakimindan yuksek gidalar dogal olarak cok az sakkaroz icerir veya hic icermez. Not: Yukarida belirtilen gidalarin bazilari sakkaroz bakimindan dusuk ancak baska bir FODMAP bakimindan yuksek olabilir. Dusuk Sakkarozlu veya Sakkaroz Icermeyen Diyet Dusuk sakkarozlu veya sakkaroz icermeyen bir diyet yemenin kesinlikle saglikli unsurlari vardir. Sakkaroz bazen gida olarak kabul edilen bircok islenmis gidada ve unlu mamullerde bulunur. Bununla birlikte, “saglikli”, sadece beslenmeden cok daha fazlasini kapsayan genis bir sifattir. Herhangi bir kisi sofra sekeri dusuk besleyici bir diyet izleyebilir ancak yuksek stres seviyeleri, uyku eksIkligi veya buyuk olcude hareketsiz bir yasam tarzi gibi hayatlarinin diger yonlerinde sagliksiz davranislara sahip olabilir. Gereksiz yere sakkaroz kisitlamasina girismemek, bunun yasam tarzi ve semptomlar icin uygun olup olmadigini gormek icin aile hekimine veya FODMAP egitimli bir diyetisyene danismak onemlidir. Intolerans ve Alerji Ayni Sey Degildir Bir kisinin gida alerjisi varsa yasami boyunca o gidadan kacinmasi onerilir. Alerji ayni zamanda vucudun o besinin karbonhidrat icerigine degil, o besinin protein icerigine verdigi olumsuz tepkiyi de icerir. Bir kisinin belirli bir gidaya (ozellikle karbonhidratlara) karsi intoleransi varsa, bu genellikle vucudunun onu sindirmekte zorlandigi ve bu nedenle semptomlarin baslamasini onlemek icin olculu olarak yenmesi gerektigi anlamina gelir. Bazen (eger tahammulsuzluk cok yuksekse) kisinin sorun yasadigi besini diyetinden cikarmasi gerekir. Genellikle, kisinin yiyecegi denemesi ve bireysel tolerans duzeyini belirlemesi yolu izlenir. Karbonhidrat Intoleransinin TeshisiKarbonhidrat Intoleransi, Belirtiler ve Mucadele Yollari Karbonhidrat intoleranslarini teshis etmek icin kullanilan evrensel bir yontem yoktur. Bunun yerine, teshise yardimci olmak icin kullanilan birkac yontem vardir ve doktor kisinin ozel durumuna gore hangi yontemi kullanmanin daha iyi olacagina karar verecektir. En sIk kullanilan tani yontemi, diyetteki karbonhidrata meydan okuyarak desteklenen kapsamli bir klinik oykudur. Karbonhidrata meydan okumak ile kastedilen sey supheli karbonhidratin diyetten bir sureligine cikarilmasinin ardindan semptom uretip uretmedigini gormek icin kademeli olarak beslenmeye yeniden dahil edilmesidir. Bu genellikle bir kisiye hosgorusuzluk (intolerans) teshisi konmasi icin yeterli kanittir. Bireyin degerlendirilen veya arastirilan karbonhidrati sindirme yetenegini belirlemek icin kullanilan laboratuvar kosullarindaki oral tolerans testlerinde calisilan spesifik karbonhidrat agizdan sivi halde verilir ve sindirimini degerlendirmek icin bir dizi kan testi yapilir. Taniyi dogrulamak icin hidrojen nefes testleri de kullanilabilir. Bu testler nefesteki karbonhidratlari tespit edebilir. Laktoz, fruktoz, sakaroz veya sorbitolun alinmasindan sonra, hidrojen ve metan konsantrasyonlari, 4 saat boyunca her 30 dakikada bir solunan havada orneklenir. Nefes testinde hangisi tespit edilirse o karbonhidratin duzgun bir sekilde parcalanmadigi veya sindirilmedigi kanitlanir. Hangi karbonhidrata karsi intolerans oldugu dogrulanirsa o karbonhidrati iceren (laktoz veya fruktoz gibi) gida maddeleri azaltilarak semptomlarin azalmasina yardimci olunabilir. SIBO’yu aramak icin bir laktuloz hidrojen nefes testi yapilabilir ve anormalse, bireyler diyet degisIkliklerine, bir antibiyotige veya probiyotiklere yanit verebilir. Disakkaridaz olcumu, suphelenilen bir sindirim enzimi eksIkligini teshis etmek icin altin standart olarak bilinir ancak diger teshis seceneklerine kiyasla invaziv (kesme, delme gibi cerrahi gerektiren islemler) ve pahalidir. Olcum, ince bagirsagin endoskopik biyopsisini icerir. Bagirsak mukozasindaki gercek enzimatik aktiviteyi olcer. Ancak yine de, bu prosedur yerine onceki iki secenek tercih edilir cunku onlar daha uygun maliyetli ve daha az invazivdir. Karbonhidrat Intoleransinin Tedavisi Belirli bir karbonhidrat intoleransini tedavi etmenin farkli yollari vardir ancak ilk olarak, intoleransin nedenine (yani dogustan mi, birincil mi yoksa ikincil mi oldugu olduguna) baglidir. Konjenital: Yukarida bahsedildigi gibi, bu tur intoleranslarin tedavisi, bu bireylerin gercek sindirim enzimatik aktivitelerini artirmalarina yardimci olacak mevcut bir tedavi olmadigi icin, sadece diyet kisitlamasini veya rahatsiz edici karbonhidrattan kacinmayi kapsar. Birincil: Diyetle yonetim bu intoleranslar icin de gecerlidir. Semptomatik rahatlama, hosgorusuzluge neden olan karbonhidrattan kacinilarak (eliminasyon) veya sindirim enzimlerinin yoklugu ticari olarak mevcut enzimlerle degistirilerek elde edilebilir, ornegin laktoz intoleransi olan hastalar ve cocuklar sut urunlerinden kacinmalidir, bebekler ise soya bazli mama tuketmeli veya laktaz enzimleri iceren sut icmelidir. Ikincil: Bu intoleranslari tedavi etmenin ilk adimi, intoleransin altinda yatan nedeni belirlemektir. Bu surec bazen uzun olabileceginden, diyetisyen altta mevcut olan hastaliklari (bagirsak bozukluklari veya protein eksIkligi gibi) duzeltene kadar supheli besinlerden kacinma yoluyla intoleransi ya da semptomlarini yonetmek icin hastayla birlikte calisabilir. Bu yapildiktan sonra bir meydan okuma asamasi ile kisinin bu karbonhidrata karsi hala hosgorusuz olup olmadigi ve hosgorusuzluk varsa ne derecede oldugu ortaya cikabilir. Probiyotikler, Prebiyotikler, Sindirim EnzimleriKarbonhidrat Intoleransi, Belirtiler ve Mucadele Yollari Probiyotik takviyesine ek olarak kefir ve lahana tursusu da dahil olmak uzere fermente gidalar bagirsak sagligini ve vucudun karbonhidratlari daha verimli bir sekilde parcalama yetenegini iyilestirebilir. Ek olarak, sindirim enzimleri karbonhidrat metabolizmasina yardimci olmak icin mukemmel bir secenektir. Kemik suyu, bagirsaklar icin en iyilestirici gidalardan biridir, detoksifikasyona ve genel sindirimin daha iyi olmasina yardimci olabilir. Sonuc olarak, karbonhidrat intoleranslari dunyasi cok genistir. Enzim eksIkliginin nedenleri bilinmedigi icin karbonhidrat intoleransi onlenemez. Bununla birlikte bu hastalik, rahatsiz edici sekerden kacinilan iyi bir diyetle kontrol edilebilir. Karbonhidrat intoleransi olabileceginden suphelenenlerin bunu bir doktorla konusmasi onerilir. Not: Bu makale, bir doktorun tibbi tavsiyesinin yerini almasi icin yazilmamistir. Karbonhidrat intoleransi ile ilgili belirtiler yasayanlar, doktora veya diyetisyene basvurmalidir. ALİNTİ ~

5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu gereğince sitemizde telif hakkı bulunan mp3,video v.b. eserlerin paylaşımı yasaktır. Yasal işlem olması halinde paylaşan kişi yada kişilerin bilgileri gerekli kuruma verilecektir.