IRCDefteri - En İyi IRCForum Sayfasi
  SohbetYaz.Com


 Kayıt ol  Bugünkü Mesajlar  Arama

Etiketlenen üyelerin listesi

2Beğeni(ler)
  • 2 gönderen CeReN

Yeni Konu Aç Cevapla
 
LinkBack Seçenekler Arama Stil
Alt 06.Ekim.2022   #1
Çevrimdışı
Bizimsohbet.net
Mevlid KandiLi (07.10.2022 Cuma )


Mevlid nedir, neden okunur? Mevlid Kandili nedir, ne anlama gelir? Mevlid Kandili ne zaman ortaya cikti? Mevlid Kandili ne zaman ve nasil kutlanir? Iste Peygamber (s.a.v.) Efendimiz’in dogumu, “Mevlid-i Nebi.”
Peygamberimiz Hz. Muhammed’in (s.a.s.) dogum gunu (Mevlid Kandili) Diyanet’in hazirladigi 2022 yili Dini Gunler Takvimi’ne gore 7 Ekim 2022 Cuma gunu idrak edilecek.

Mevlid, Hz. Peygamber’in (s.a.s.) dogum yil donumunde yapilan torenlere verilen isim; bu torenlerde okunmak uzere yazilmis eserlerin adidir.

MEVLID KANDILI NEDIR?
Mevlid, sozlukte “dogum yeri ve zamani” anlamina gelir. Mevsim kelimesi de Arap ulkelerinde hem mevlidi hem diger bayram kutlamalarini ifade eden genis bir mana tasir. Mevlit Kandili, iki cihan gunesi alemlere rahmet olarak gonderilen Hz. Muhammed Mustafa’nin (s.a.v.) dunyaya gelisinin yil donumudur.

PEYGAMBERIMIZ NE ZAMAN DOGMUSTUR?
Resul-i Ekrem (s.a.v.) Efendimiz, Habesistan’in Yemen valisi Ebrehe’nin Kabe’yi yikmak uzere Mekke’ye saldirdigi ve Fil Vakasi denilen olayin meydana geldigi yil dogmustur. Araplar’da “nesi” gelenegini goz onune alanlara gore bu tarih miladi 569, digerlerine gore ise 570 veya 571’dir. Yine genellikle kabul edildigine gore Rebiulevvel ayinin 12’sinde ve gunduz dunyaya gelmistir. O yil ilkbahar mevsimine rastlayan bu ayin iki, sekiz, on veya on yedinci gununde dogduguna dair rivayetlerle sabaha karsi dunyaya geldigine dair rivayetler de vardir. Dogumun pazartesi gunu oldugu ise daha sahih rivayetlere dayanmaktadir. Ayrica dogum gununun miladi takvime gore 20 Nisan’a denk geldigi soylendigi gibi bunun dogru olmadigini ileri surenler de bulunmaktadir.

MEVLID KANDILI NE ZAMAN, NASIL ORTAYA CIKMISTIR?
Hz. Peygamber’in (s.a.v.) sagliginda onun dogum yil donumu kutlanmadigi gibi Hulefa-yi Rasidin donemiyle Emevi ve Abbasi devirlerinde de mevlid ile ilgili bir uygulamaya rastlanmamaktadir. Esasen ilk iki halife zamaninda fetih hareketleriyle ugrasilmasi, son iki halife doneminde ic karisIkliklarin hukum surmesi ve Emevi ile Abbasi yonetimlerinde de Resulullah soyuna destek anlamina gelecek olmasi sebebiyle boyle bir kutlamaya sartlar uygun degildi. Misir’da Sii Fatimi Devleti kurulunca, soyundan geldiklerini soyledikleri Hz. Peygamber’in (s.a.v.) dogum yil donumu Muiz-Lidinillah doneminden (972-975) itibaren resmen kutlanmaya baslanmistir. Bunun yaninda Hz. Ali, Fatima, Hasan, Huseyin (r.a.) ve o gunku halifenin mevlidleriyle (mevalid-i sitte) Receb, Saban ve Ramazan aylarindaki kandiller, Ramazan ve Kurban bayramlariyla diger bazi kutlamalar bu donemde zengin bir solen gelenegi olusturmustur.

MEVLID KANDILI NASIL KUTLANIRDI?
Fatimiler zamanindaki torenlerde onceden gerekli hazirliklar yapilir, rebiulevvel ayinin 12. gununde sabahtan baslamak uzere ogleye kadar 300 tepsi helva kādilkudat ve daidduat basta olmak uzere kurra, hatipler ve diger gorevlilere dagitilirdi. Halifenin ogle namazini kilmasinin ardindan kādilkudat ve diger gorevliler topluca Ezher Camii’ne gider, burada hatim okunduktan sonra “manzara” adi verilen toren yerine gecerlerdi. Kahire valisi duzeni saglamak uzere onceden yerini alirdi. Halife de maiyetiyle birlikte gelir, once kādilkudati, ardindan sahibulbabi ve daha sonra digerlerini selamlardi. Toren Kur’an tilavetiyle baslardi; ardindan sirasiyla Enver (Hakim), Ezher ve Akmer camileri hatipleri birer hutbe okuyup halife icin dua ederlerdi. Bu sirada kurra tilavetini surdururdu. Hutbelerden sonra halife torendekileri tekrar selamlayinca resmi kutlama tamamlanmis olurdu. Diger bes mevlid de bu sekilde kutlanirdi. Ozellikle Sunni cogunlugun kutlamalara istirak etmedigi bilinmektedir. Fatimiler zamaninda Hz. Peygamber’in ve Ehl-i beyt’in dogum yil donumlerinin kutlanmasi dini hassasiyet yaninda siyasi mesruiyet acisindan da onem tasiyordu.

EYYUBILER DONEMINDE MEVLID KUTLAMALARI
Eyyubiler zamaninda bircok bayram ve toren kaldirildigindan mevlide de ozen gosterilmedigi ve halkin bunu evlerinde kutladigi anlasilmaktadir. Ancak Selahaddin-i Eyyubi’nin kayinbiraderi Erbil Atabegi Begteginli Muzafferuddin Kokbori (1190-1233) mevlidi buyuk torenlerle yeniden kutlamaya baslamistir. Sibt Ibnu’l-Cevzi’nin bir kutlama sirasinda 5 bin koyun, 10 bin tavuk, 100 at kesilmis, 100 bin tabak yemek ve 30 bin tepsi helva dagitildigini kaydetmesi torene katilanlarin sayisi hakkinda bir fikir vermektedir. Ulema ve tasavvuf ehlinin ileri gelenleri bu torenlerde hazir bulunur, Kokbori kendilerine hil‘atler giydirir ve hediyeler verirdi. Sufiler de ogle vaktinden fecre kadar zikir ve sema meclisleri duzenlerdi. Hankahta 800-1000 kadar sufi toplanir, Kokbori de aralarinda yer alirdi.

Her yil mevlid torenleri icin harcanan paranin 300 bin dinari buldugu kaydedilmektedir. Ibn Hallikan muharremden baslamak uzere rebiulevvel ayina kadar Bagdat, Musul, Cezire, Sincar, Nusaybin gibi sehirlerle Acem memleketlerinden Erbil’e bircok fakih, sufi, vaiz, kurra ve sairin akin ettigini belirtir. Torenlerin yapilacagi yerde sultan, umera ve devletin diger ileri gelenleri icin her biri dort veya bes bolumden meydana gelen yirmi kadar ahsap barinak (kubbe) yapilarak safer ayi baslarinda suslenir, hepsine ayri ayri calgici ve sarkicilarla golge oyunu oynatan gruplar yerlestirilirdi. Kokbori her gun ikindi namazindan sonra barinaklari dolasip halkin da katildigi eglenceleri seyrederdi. Hz. Peygamber’in (s.a.v.) dogum gunuyle ilgili farkli gorusler sebebiyle bir yil rebiulevvelin sekizinde, bir yil da on ikisinde kutlanan mevlidden iki gun once cok sayida kurbanlik hayvan meydana getirilerek kesilir ve kazanlar kaynatilirdi.

Mevlid gecesi Erbil Kalesi’nde aksam namazinin ardindan zikir ve sema meclisi duzenlenir, sultan da mum alayi ile hankaha gelirdi. Hil‘atler mevlid sabahi sufilerin elleri uzerinde kaleden hankaha getirilir, ayan ve halkin hazir bulundugu genis bir meydanda ordu gecit resmi yapar, vaaz verilir, bu sirada hil‘atler dagitilir, yemekler yenirdi. Aksam yine hankahta zikir ve sema meclisi duzenlenirdi. Sona eren kutlamalarin ardindan misafirler memleketlerine donmeye baslardi. Kokbori zamanindaki kutlamalarin Fatimiler’den farkli olarak hazirliklariyla birlikte uzun bir zaman dilimine yayildigi, bir senlik havasi icinde halkin genis katilimiyla gerceklestigi ve merasimlerde ozellikle tarikat mensuplarinin rolu dikkat cekmektedir.

MEMLUKLER DONEMINDE MEVLID KUTLAMALARI
Memlukler doneminde Misir’da mevlid kutlamalari butun ihtisamiyla devam etmistir. Rebiulevvel ayinin girisinden itibaren baslatilan kutlamalar sirasinda donanma mensuplari tarafindan Kahire Kalesi’nde kurulan toren cadiri en guzel kumaslardan yapilir, icine degerli yaygilar serilir, koltuklar konurdu.

Mevlid gunu ikindi namazindan sonra Misir Abbasi halifesi, dort mezhebin baskadilari, ilim ve tasavvuf ehli, emirler ve kumandanlar, devlet adamlari, halkin ileri gelenleri, komsu ulkelerden gelen temsilciler kaleye gelerek toren cadirindaki yerlerini alirlardi. Once Kur’an tilavet edilir, ardindan vaazlar verilir, tarikat mensuplari tarafindan zikir ve evradlar okunur, daha sonra yemek yenirdi. Bu sirada sultana tebrikler sunulur, o da devlet ricaline, ulema ve tasavvuf ehline hil‘at ve hediyeler verir, muhtaclara da sadaka dagitilirdi. Bu donemde en muhtesem torenlerin el-Meliku’l-Esref Kayitbay zamaninda (1468-1496) yapildigi kaydedilmektedir.

KUZEY AFRIKA’DA MEVLID KUTLAMA ADETI
Kuzey Afrika’da (Magrib) onceleri mevlid kutlama adeti yokken bunlar ilk defa kadi ve muhaddis Ebu’l-Abbas Ahmed b. Muhammed b. Huseyin es-Sebti el-Azefi (o. 633/1236) tarafindan halkin Hristiyan bayramlarini kutlamasini onlemek amaciyla icra edilmeye baslanmistir. Bu devirde ozel bir ilgi gosterilen uygulama zamanla Kuzey Afrika ve Endulus’te yayginlik kazanmis, hukumdarlar ve yoneticiler mevlid kutlamalarina buyuk onem vermistir.

OSMANLI’DA MEVLID KANDILI KUTLAMALARI
Osmanli hukumdari 3. Murat, 996 (1588) yilinda merasimle mevlid kutlamalarini baslatmakla birlikte resmi olmasa da Osmanli Devleti’nde kutlamalarin bundan onceki donemlerde de yapildigi, bilinmektedir. Sultan Ahmed Camii’ndeki kutlamalarda padisah, sadrazam, seyhulislam, vezirler, Anadolu ve Rumeli kazaskerleri, diger mulki ve askeri erkanla ulema resmi kiyafetleriyle hazir bulunurdu.

Balkanlar’in fethiyle birlikte bu cografyada da mevlid torenleri yapilmaya baslanmis olmalidir. Zira Saraybosna’daki Gazi Husrev Bey Camii’nin 938 (1531) tarihli vakfiyesinde mevlid icin yilda 300 dirhem tahsisat ayrildigi gorulmekte, bolgedeki diger camilere ait vakfiyelerde veya sahsi vasiyetnamelerde de benzeri kayitlara rastlanmaktadir.

MEDINE’DE MEVLID KANDILI
Eyup Sabri Pasa’nin kaydettigine gore Rebiulevvelin 12’si Medine’de resmi tatil olup kaleden toplar atilir ve o gun dukkanlar acilmazdi. Insanlar guzel elbiseler giyerek dolasir ve birbirini tebrik eder, bu gece Mescid-i Nebevi’de ihya edilirdi.

Sabaha karsi Bab-i Nisa onunde toplanilir, burada kurulan kursu uzerinde gunesin dogmasiyla birlikte bes hatipten ilki bir hadis okuyup padisah icin dua eder, digerleri sirasiyla mevlidin viladet, rada ve hicret bahirlerini okurlar, sonuncusu dua ederdi. Daha sonra halk ikram edilen serbeti icip dagilirdi. Mevlid kutlamasi 1910 yilindan itibaren Osmanli Devleti’nde resmi bayramlara dahil edildiyse de Cumhuriyet’in ilanindan sonra kaldirilmistir.

Osmanlilar’dan gunumuze uzanan mevlid geleneginde torenler buyuk bir ciddiyetle yerine getirilirken Misir ve Kuzey Afrika gibi bolgelerde gorulen ve dini olculeri zedeleyen uygulamalardan titizlikle kacinilmistir.

MEVLID KANDILI HANGI ULKELERDE KUTLANIYOR?
Gunumuzde mevlid, Suudi Arabistan haric Kuzey Afrika’dan Endonezya’ya kadar Islam ulkelerinde -bazilarinda resmi, bazilarinda gayri resmi olarak- yaygin bicimde kutlanmaktadir.

Turkiye’de yalniz Ramazan ve Kurban bayramlari resmi bayram kabul edilmekte, gerek mevlid gerek diger mubarek gun ve geceler munasebetiyle camilerde, evlerde ibadet adabi icinde Kur’an-i Kerim, Suleyman Celebi’nin mevlidi, kaside ve ilahiler okunmaktadir.

Son yillarda Diyanet Isleri Baskanligi ve Turkiye Diyanet Vakfi’nin ortaklasa duzenlemesiyle Hz. Peygamber’in (s.a.v.) mevlidi “Mevlid-i Nebi Haftasi” adiyla Turkiye’de, Turk dunyasinda ve Balkanlarda cok yonlu etkinliklerle kutlanmaktadir.


ALİNTİ ~
Haje ve Oblivion bunu beğendiler.
  Alıntı ile Cevapla

IRCForumda.Net Reklamlar
sohbet isami sohbet
Cevapla



Yetkileriniz
Konu Acma Yetkiniz Yok
Cevap Yazma Yetkiniz Yok
Eklenti Yükleme Yetkiniz Yok
Mesajınızı Değiştirme Yetkiniz Yok

BB code is Açık
Smileler Açık
[IMG] Kodları Açık
HTML-Kodu Kapalı
Trackbacks are Kapalı
Pingbacks are Açık
Refbacks are Açık