Skandiyum Nedir? - IRCDefteri

CeReN · 30.Ağustos.2022

Skandiyum, yumusak ve yogunlugu suyun yaklasIk uc kati olan gumusi bir metaldir. Skandiyum bir gecis metalidir ve benzer kimyasal ozellikleri (cikarma ve diger elementlerden ayirma zorlugu gibi) ve ayni cevherlerde bulunmasi nedeniyle nadir toprak elementi olarak da kabul edilir.Skandiyum Nedir?

Skandiyum, Periyodik Tablo’ya gore Dunya’da en bol bulunan 31. elementtir ve Dunya’nin kabugunda agirlikca milyonda yaklasIk 22 parca bolluga sahiptir.

Skandiyum ince bir sekilde dagilmistir ve 800’den fazla mineralde bulunmustur. Bu mineraller icinde skandiyum oksit formunda (Scandia veya skandiyum oksit olarak da bilinen Sc2O3) bulunur. Skandiyum oksit icin kilogram basina birkac bin dolar ve saf skandiyum icin kilogram basina birkac yuz bin dolara kadar, bu elementin maliyeti tipik olarak yuksek olsa da bircok ticari kullanimi vardir.

Element Ozellikleri
Atom numarasi (cekirdekteki proton sayisi): 21
Atomik sembol (elementlerin periyodik tablosunda): Sc
Atomik agirlik (atomun ortalama kutlesi): 44.9559
Yogunluk: inc kup basina 1,734 ons (cm kup basina 3,0 gram)
Oda sicakliginda faz: kati
Erime noktasi: 2,804 Fahrenheit derece (1,540 santigrat derece)
Kaynama noktasi: 5,126 F (2,830 C)
Dogal izotop sayisi (ayni elementin farkli notron sayisina sahip atomlari): 1. Ayrica laboratuvarda olusturulan 13 yapay izotop vardir.
En yaygin izotoplar: Sc-45 (dogal bollugun yuzde 100’u)

Tarih
New World Encyclopedia’ya gore, periyodik tablonun mucidi Rus kimyager Dmitri Mendeleev, 1869 yilinda skandiyumun (“ekaboron” olarak adlandirdigi – bora benzer) varligini ve ozelliklerini tahmin etmistir. Isvecli bir kimyager olan Lars Fredrick Nilson, oksenit ve gadolinit minerallerinin spektrumlarini incelerken elementi 1879 yilinda kesfetmistir. Hollandali bir tarihci olan Peter van der Krogt’a gore, skandiyumun o zamanlar sadece Iskandinav Yarimadasi’nda bulundugu mineraller nedeniyle elemente Latince Iskandinavya anlamina gelen “Scandia” adi verilmistir. Isvecli bir kimyager olan Per Teodor Cleve, Nilson tarafindan kesfedilen yeni elementin Mendeleev tarafindan tanimlanan elementle ayni oldugu baglantisini kurmustur.

Skandiyumu izole etmeye yonelik ilk girisimde Nilson ve ekibi 10 kilogram okseniti isledi ve yaklasIk iki gram skandiyum oksit uretmeyi basardi. New World Encyclopedia’ya gore, metalik skandiyum ilk kez 1937 yilina kadar Alman kimyagerler Werner Fischer, Karl Brunger ve Hans Grienseisen tarafindan uretilmemistir. 1960 yilinda yuzde 99 saflikta skandiyum uretildi.

Kim Biliyordu kSkandiyum Nedir?i?
Skandiyum havaya maruz kaldiginda oksitlenir ve yuzeyinde skandiyum oksit olusumu nedeniyle rengi sari veya pembe tonlarinda olur.

Skandiyum Ay’da ve Gunes’te, Dunya’dakinden daha bol miktarda bulunur. Ve Dunya’da skandiyum, belirli yerlerde yogunlasmak yerine yuzey boyunca ince bir sekilde yayilma egilimindedir.

Skandiyum esas olarak Cin, Kazakistan, Madagaskar, Norvec ve Rusya’da cikarilmaktadir ve buyuk bir kismi eski Sovyetler Birligi’ndeki Soguk Savas donemi stoklarindan gelmektedir. Ayni zamanda 2022 Temmuz ayinda Eskisehir’de de cok ciddi miktarlarda bu elementten kesfedilmistir.

Amerika BirlesIk Devletlerinde uretilen toplam skandiyum miktari “sektorde ticari bir sir” olarak kabul edilmekte ve aciklanmamaktadir.

Skandiyum biyolojide hicbir rol oynamaz ve ortalama bir insan gunde 0,1 mikrogramdan daha azini alir ve bilinen hicbir saglik etkisi yoktur.

Skandiyum-aluminyum alasimlari, alasimin yuzde 0,5’i kadar az bir kismi skandiyum olsa bile, geleneksel alasimlara gore daha iyi mukavemete, yeniden kristallesmeye karsi daha iyi dirence, daha kucuk tane boyutuna ve sicak catlamaya karsi daha iyi dirence sahiptir.

Skandiyum esas olarak yuksek yogunluklu aydinlatma ve civa buharli lambalar (cogunlukla fotografcilik ve televizyon/filmler icin kullanilir) olusturmak icin kullanilir Skandiyum, dogal gunes isigina cok benzeyen isIk uretir. Ingiliz astronom ve yazar David Darling’e gore skandiyum ayrica alkalin pillerde, katalizor olarak (skandiyum oksit olarak) ve bitki tohumlarinin cimlenmesini iyilestirmek icin (skandiyum sulfat olarak) kullanilir.

Jeolojik arastirma kurumlari, 2015 yilinda skandiyumun en yuksek kullanim alanlarinin kati oksit yakit hucreleri ve aluminyum-skandiyum alasimlari oldugunu, daha az miktarda skandiyumun ise seramik, elektronik, lazer ve radyoaktif izotoplarda kullanildigini bildirmektedir.

Skandiyum ayrica bisIklet cerceveleri ve beyzbol sopalari gibi ozel spor ekipmanlarinin yapiminda kullanilan alasimlarda da kullanilmaktadir. Spor ekipmanlari icin geleneksel alasimlara kiyasla skandiyum alasimlari kullanmanin faydalari daha fazla guc, daha hafif agirlik ve korozyona karsi direnctir.

Suudi Arabistanli bir muhendis olan Zaki Ahmad tarafindan 2003 yilinda yapilan ve Journal of the Minerals, Metals, and Materials Society’de yayinlanan bir calismada, skandiyumla guclendirilmis aluminyumun yukarida aciklananlarin yani sira havacilik uygulamalari (dokme kafalar, isi kalkanlari, tekerlekler, yakit ve egzoz sistemleri ve daha fazlasi), otomotiv ve hava tasimaciligi (tekerlekler, tamponlar, cerceveler, pistonlar, hava yastigi kutulari) ve tuzdan arindirma tesisleri ve tekne motorlari gibi tuzlu su ortamlarinda kullanilabilecek bazi uygulamalari aciklanmistir.

Skandiyum-aluminyum alasimlarinin ilk kullanim alanlari oncelikle Sovyet ordusu tarafindan desteklenmistir. Alasimlar, o donemde en yaygin alasimlara (cogunlukla aluminyum-magnezyum ve aluminyum-lityum) gore avantajlari nedeniyle esas olarak MIG 29 avci ucaklarinda ve fuzelerde kullanilmistir.

Radyoaktif izotop skandiyum-46 petrol rafinasyonunda petrol hareketini izlemek icin bir izleyici olarak ve yeralti borularinda sizintilari tespit etmek icin kullanilir.

Su, skandiyum uzerinden gectiginde sudaki oksijenle reaksiyona girerek hidrojen gazi aciga cikar.
Skandiyum safsizliklari, akuamarin degerli tasi olarak bilinen beril cesidine mavi rengi verir.

Guncel ArastirmalarSkandiyum Nedir?
Skandiyumla ilgili arastirmalarin cogunlugu skandiyum alasimlarinin, ozellikle de aluminyumla birlikte kullanimi uzerinedir. Bu calismalarin cogu skandiyumu diger metallerle birlestirmenin faydalarini ve alasimlarin ne icin kullanilabilecegini tartismaktadir. Amerikali bir mucit olan William Tack tarafindan 1997 yilinda alinan patent gibi alasimlarla calisma konusunda yeni yontemler ve Avustralyali bir grup arastirmaci olan Weiwei Wang ve arkadaslari tarafindan 2010 yilinda Elsevier’in Hidrometalurji bolumunde yayinlanan bu calisma gibi cesitli kaynaklardan skandiyum geri kazanimi konusunda devam eden calismalar bulunmaktadir.

Tack’in patenti, aluminyum-skandiyum alasimlarinin kaynak kullanilarak bisIklet cercevesi gibi yapilarin birlestirilmesinde kullanilmasina yonelik bir yontemi tanimliyordu. Kullanilan alasimlar, kaynak teknigini kullanarak cesitli yapilar icin en iyi malzeme kombinasyonunu belirlemek amaciyla silikon, manganez, magnezyum, zirkonyum, titanyum ve bakir gibi diger “dolgu maddeleri” ile birlikte cesitli miktarlarda skandiyum iceriyordu.

2010 yilinda yapilan calismada skandiyumun cesitli kaynaklardan geri kazanimi icin cesitli surecler tanimlanmistir. Skandiyum oncelikle uranyum, aluminyum, titanyum, zirkonyum ve diger nadir toprak cevherleri gibi diger cevherlerin madenciliginin bir yan urunu olarak geri kazanilir. Kalan cevherlerdeki skandiyumu geri kazanmak icin lic, solvent ekstraksiyonu, cokeltme ve kalsinasyon dahil olmak uzere cesitli teknikler kullanilmaktadir.

Bazi arastirmalar skandiyumun okyanustaki onemini tartismaktadir. Eser metaller okyanus ortaminin sagligi icin gerekli mikro besinlerdir ve demir uzerinde en cok calisilan element iken, skandiyum okyanusta bulunan ve uzerinde en az calisilan eser elementlerden biri olmustur. Skandiyum icin bilinen bir biyolojik rol yoktur. Bu nedenle, okyanusta cozunen skandiyum, okyanus demir dongusunun besin olmayan tarafiyla ilgili olabilir.

Cesitli calismalara dayanan, okyanusta cozunmus skandiyum ve demir benzer dagilimlara, konsantrasyonlara ve reaktiviteye sahiptir (benzer bir inorganik bilesige dayanarak). Hem demir hem de skandiyum ve bunlarin okyanus icindeki ozelliklerinin incelenmesinin “okyanusta meydana gelen fiziksel, kimyasal ve biyolojik surecler hakkinda yeni bilgiler” saglayabilecegi sonucuna varilmaktadir.

ALİNTİ ~

30.Ağustos.2022	#1
Çevrimdışı CeReN Bizimsohbet.net	Skandiyum Nedir? Skandiyum, yumusak ve yogunlugu suyun yaklasIk uc kati olan gumusi bir metaldir. Skandiyum bir gecis metalidir ve benzer kimyasal ozellikleri (cikarma ve diger elementlerden ayirma zorlugu gibi) ve ayni cevherlerde bulunmasi nedeniyle nadir toprak elementi olarak da kabul edilir.Skandiyum Nedir? Skandiyum, Periyodik Tablo’ya gore Dunya’da en bol bulunan 31. elementtir ve Dunya’nin kabugunda agirlikca milyonda yaklasIk 22 parca bolluga sahiptir. Skandiyum ince bir sekilde dagilmistir ve 800’den fazla mineralde bulunmustur. Bu mineraller icinde skandiyum oksit formunda (Scandia veya skandiyum oksit olarak da bilinen Sc2O3) bulunur. Skandiyum oksit icin kilogram basina birkac bin dolar ve saf skandiyum icin kilogram basina birkac yuz bin dolara kadar, bu elementin maliyeti tipik olarak yuksek olsa da bircok ticari kullanimi vardir. Element Ozellikleri Atom numarasi (cekirdekteki proton sayisi): 21 Atomik sembol (elementlerin periyodik tablosunda): Sc Atomik agirlik (atomun ortalama kutlesi): 44.9559 Yogunluk: inc kup basina 1,734 ons (cm kup basina 3,0 gram) Oda sicakliginda faz: kati Erime noktasi: 2,804 Fahrenheit derece (1,540 santigrat derece) Kaynama noktasi: 5,126 F (2,830 C) Dogal izotop sayisi (ayni elementin farkli notron sayisina sahip atomlari): 1. Ayrica laboratuvarda olusturulan 13 yapay izotop vardir. En yaygin izotoplar: Sc-45 (dogal bollugun yuzde 100’u) Tarih New World Encyclopedia’ya gore, periyodik tablonun mucidi Rus kimyager Dmitri Mendeleev, 1869 yilinda skandiyumun (“ekaboron” olarak adlandirdigi – bora benzer) varligini ve ozelliklerini tahmin etmistir. Isvecli bir kimyager olan Lars Fredrick Nilson, oksenit ve gadolinit minerallerinin spektrumlarini incelerken elementi 1879 yilinda kesfetmistir. Hollandali bir tarihci olan Peter van der Krogt’a gore, skandiyumun o zamanlar sadece Iskandinav Yarimadasi’nda bulundugu mineraller nedeniyle elemente Latince Iskandinavya anlamina gelen “Scandia” adi verilmistir. Isvecli bir kimyager olan Per Teodor Cleve, Nilson tarafindan kesfedilen yeni elementin Mendeleev tarafindan tanimlanan elementle ayni oldugu baglantisini kurmustur. Skandiyumu izole etmeye yonelik ilk girisimde Nilson ve ekibi 10 kilogram okseniti isledi ve yaklasIk iki gram skandiyum oksit uretmeyi basardi. New World Encyclopedia’ya gore, metalik skandiyum ilk kez 1937 yilina kadar Alman kimyagerler Werner Fischer, Karl Brunger ve Hans Grienseisen tarafindan uretilmemistir. 1960 yilinda yuzde 99 saflikta skandiyum uretildi. Kim Biliyordu kSkandiyum Nedir?i? Skandiyum havaya maruz kaldiginda oksitlenir ve yuzeyinde skandiyum oksit olusumu nedeniyle rengi sari veya pembe tonlarinda olur. Skandiyum Ay’da ve Gunes’te, Dunya’dakinden daha bol miktarda bulunur. Ve Dunya’da skandiyum, belirli yerlerde yogunlasmak yerine yuzey boyunca ince bir sekilde yayilma egilimindedir. Skandiyum esas olarak Cin, Kazakistan, Madagaskar, Norvec ve Rusya’da cikarilmaktadir ve buyuk bir kismi eski Sovyetler Birligi’ndeki Soguk Savas donemi stoklarindan gelmektedir. Ayni zamanda 2022 Temmuz ayinda Eskisehir’de de cok ciddi miktarlarda bu elementten kesfedilmistir. Amerika BirlesIk Devletlerinde uretilen toplam skandiyum miktari “sektorde ticari bir sir” olarak kabul edilmekte ve aciklanmamaktadir. Skandiyum biyolojide hicbir rol oynamaz ve ortalama bir insan gunde 0,1 mikrogramdan daha azini alir ve bilinen hicbir saglik etkisi yoktur. Skandiyum-aluminyum alasimlari, alasimin yuzde 0,5’i kadar az bir kismi skandiyum olsa bile, geleneksel alasimlara gore daha iyi mukavemete, yeniden kristallesmeye karsi daha iyi dirence, daha kucuk tane boyutuna ve sicak catlamaya karsi daha iyi dirence sahiptir. Skandiyum esas olarak yuksek yogunluklu aydinlatma ve civa buharli lambalar (cogunlukla fotografcilik ve televizyon/filmler icin kullanilir) olusturmak icin kullanilir Skandiyum, dogal gunes isigina cok benzeyen isIk uretir. Ingiliz astronom ve yazar David Darling’e gore skandiyum ayrica alkalin pillerde, katalizor olarak (skandiyum oksit olarak) ve bitki tohumlarinin cimlenmesini iyilestirmek icin (skandiyum sulfat olarak) kullanilir. Jeolojik arastirma kurumlari, 2015 yilinda skandiyumun en yuksek kullanim alanlarinin kati oksit yakit hucreleri ve aluminyum-skandiyum alasimlari oldugunu, daha az miktarda skandiyumun ise seramik, elektronik, lazer ve radyoaktif izotoplarda kullanildigini bildirmektedir. Skandiyum ayrica bisIklet cerceveleri ve beyzbol sopalari gibi ozel spor ekipmanlarinin yapiminda kullanilan alasimlarda da kullanilmaktadir. Spor ekipmanlari icin geleneksel alasimlara kiyasla skandiyum alasimlari kullanmanin faydalari daha fazla guc, daha hafif agirlik ve korozyona karsi direnctir. Suudi Arabistanli bir muhendis olan Zaki Ahmad tarafindan 2003 yilinda yapilan ve Journal of the Minerals, Metals, and Materials Society’de yayinlanan bir calismada, skandiyumla guclendirilmis aluminyumun yukarida aciklananlarin yani sira havacilik uygulamalari (dokme kafalar, isi kalkanlari, tekerlekler, yakit ve egzoz sistemleri ve daha fazlasi), otomotiv ve hava tasimaciligi (tekerlekler, tamponlar, cerceveler, pistonlar, hava yastigi kutulari) ve tuzdan arindirma tesisleri ve tekne motorlari gibi tuzlu su ortamlarinda kullanilabilecek bazi uygulamalari aciklanmistir. Skandiyum-aluminyum alasimlarinin ilk kullanim alanlari oncelikle Sovyet ordusu tarafindan desteklenmistir. Alasimlar, o donemde en yaygin alasimlara (cogunlukla aluminyum-magnezyum ve aluminyum-lityum) gore avantajlari nedeniyle esas olarak MIG 29 avci ucaklarinda ve fuzelerde kullanilmistir. Radyoaktif izotop skandiyum-46 petrol rafinasyonunda petrol hareketini izlemek icin bir izleyici olarak ve yeralti borularinda sizintilari tespit etmek icin kullanilir. Su, skandiyum uzerinden gectiginde sudaki oksijenle reaksiyona girerek hidrojen gazi aciga cikar. Skandiyum safsizliklari, akuamarin degerli tasi olarak bilinen beril cesidine mavi rengi verir. Guncel ArastirmalarSkandiyum Nedir? Skandiyumla ilgili arastirmalarin cogunlugu skandiyum alasimlarinin, ozellikle de aluminyumla birlikte kullanimi uzerinedir. Bu calismalarin cogu skandiyumu diger metallerle birlestirmenin faydalarini ve alasimlarin ne icin kullanilabilecegini tartismaktadir. Amerikali bir mucit olan William Tack tarafindan 1997 yilinda alinan patent gibi alasimlarla calisma konusunda yeni yontemler ve Avustralyali bir grup arastirmaci olan Weiwei Wang ve arkadaslari tarafindan 2010 yilinda Elsevier’in Hidrometalurji bolumunde yayinlanan bu calisma gibi cesitli kaynaklardan skandiyum geri kazanimi konusunda devam eden calismalar bulunmaktadir. Tack’in patenti, aluminyum-skandiyum alasimlarinin kaynak kullanilarak bisIklet cercevesi gibi yapilarin birlestirilmesinde kullanilmasina yonelik bir yontemi tanimliyordu. Kullanilan alasimlar, kaynak teknigini kullanarak cesitli yapilar icin en iyi malzeme kombinasyonunu belirlemek amaciyla silikon, manganez, magnezyum, zirkonyum, titanyum ve bakir gibi diger “dolgu maddeleri” ile birlikte cesitli miktarlarda skandiyum iceriyordu. 2010 yilinda yapilan calismada skandiyumun cesitli kaynaklardan geri kazanimi icin cesitli surecler tanimlanmistir. Skandiyum oncelikle uranyum, aluminyum, titanyum, zirkonyum ve diger nadir toprak cevherleri gibi diger cevherlerin madenciliginin bir yan urunu olarak geri kazanilir. Kalan cevherlerdeki skandiyumu geri kazanmak icin lic, solvent ekstraksiyonu, cokeltme ve kalsinasyon dahil olmak uzere cesitli teknikler kullanilmaktadir. Bazi arastirmalar skandiyumun okyanustaki onemini tartismaktadir. Eser metaller okyanus ortaminin sagligi icin gerekli mikro besinlerdir ve demir uzerinde en cok calisilan element iken, skandiyum okyanusta bulunan ve uzerinde en az calisilan eser elementlerden biri olmustur. Skandiyum icin bilinen bir biyolojik rol yoktur. Bu nedenle, okyanusta cozunen skandiyum, okyanus demir dongusunun besin olmayan tarafiyla ilgili olabilir. Cesitli calismalara dayanan, okyanusta cozunmus skandiyum ve demir benzer dagilimlara, konsantrasyonlara ve reaktiviteye sahiptir (benzer bir inorganik bilesige dayanarak). Hem demir hem de skandiyum ve bunlarin okyanus icindeki ozelliklerinin incelenmesinin “okyanusta meydana gelen fiziksel, kimyasal ve biyolojik surecler hakkinda yeni bilgiler” saglayabilecegi sonucuna varilmaktadir. ALİNTİ ~

5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu gereğince sitemizde telif hakkı bulunan mp3,video v.b. eserlerin paylaşımı yasaktır. Yasal işlem olması halinde paylaşan kişi yada kişilerin bilgileri gerekli kuruma verilecektir.