Fosfen Nedir Ve Neden Olur? - IRCDefteri

CeReN · 03.Ağustos.2022

Fosfenler, isigi gercek bir isIk kaynagi olmadan gorme izlenimi veren gorsel fenomenlerdir. IsIkli noktalar, dalgali cizgiler, girdaplar veya parlak renklerle yanip soner olarak gorunebilirler. Bu yuzden cogu kisi bu deneyime “yildizlari gorme” olarak atifta bulunur.Fosfen Nedir ve Neden Olur?

Insanlar genellikle goz travmasi, optik sinirin sIkismasi, iltihaplanmasi veya retinaya surtunme sonucu fosfenlere maruz kalirlar. Fosfenlerin kendileri tehlikeli olarak kabul edilmese de kaliciliklari tibbi mudahale gerektiren daha ciddi bir sorunu gosterebilir.

Fosfenler Nedir?
Fosfenler, bir dis isIk kaynagindan ziyade gozun icinden uretilen renkli isIk parlamalaridir. Bazi insanlar, fosfenlerin hizla hareket eden yildizlara veya gorus alaninizda yavasca dolasan renk sekillerine benzedigini soyler. Fosfenlerin gecmesine fotopsi denir. Cok hizli bir sekilde ortaya cikabilir ve birkac dakika sonra cozulebilir veya gorusunuzde tekrar eden bir ozellik olabilir. Bu durumdan bir veya iki goz etkilenebilir.

Genellikle fosfenleri tetikleyen yaygin bir uygulama, goz ovusturmaktir. Bu eylem, retina icindeki fotoreseptorleri uyarir. Isigin ve renklerin ortaya cikmasina neden olur. Cogu zaman, fosfenler, gozler uzerindeki baski kalktiktan birkac dakika sonra gorsel alanda gozle gorulur sekilde yuzmeye devam edecektir. Tepki oldukca havali bir fenomen olsa da, gozlerinizi ovmak, gozun yani sira cilt ve goz cevresindeki kaslara da zarar verebilir.

Fosfenleri Gormenizin Nedeni Nedir?
Fosfenleri gorme, bir kaynak (dis isIk disinda) retinayi ve/veya optik siniri uyardiginda meydana gelir. Retina stimulasyonunu tetikleyen “kaynak” sunlari icerebilir:

Artan goz tansiyonu – Goz ovusturma, hapsirma, burnunuzu sumkurme, siddetli oksurme, gulme veya herhangi bir sekilde ikinma ve ayrica kafa veya goz yaralanmasi sonucu olabilir.

Dusuk tansiyon – En sIk biri cok hizli ayaga kalktiginda gorulur (bas donmesi de olabilir).
Optik sinirin veya retinanin sIkismasi veya iltihabi – Retina ve/veya optik siniri yanlis sekilde uyarmak fosfenler olusturabilir.

Fosfenler genellikle asagidakiler gibi altta yatan bir durumun belirtisidir:

Arka vitreus dekolmani – Vitreus retinadan cekildiginde ortaya cikan bir durumdur. Goz kuresi icindeki kolajenin yasa bagli incelmesinden kaynaklanir. Bu dogal, tehdit edici olmayan bir durumdur.

Diyabetik retinopati – Kontrolsuz kan sekeri seviyelerinin neden oldugu retina hasaridir. Diyabetik retinopati tedavi edilmezse gorme kaybina neden olabilir.

Yasa bagli makula dejenerasyonu (AMD) – Makula adi verilen retinanin orta kisminin bozulmasidir.
Retina dekolmani – Retinanin bir kisminin gozun arkasindan ayrildigi bir durumdur. Vitreus dekolmanindan farkli olarak retina dekolmani ciddi bir tibbi acil durumdur.

Optik norit – Siniri cevreleyen koruyucu kilifa (miyelin) zarar verebilecek optik sinir iltihabidir. Genellikle multipl sklerozlu (MS) kisilerde gorulur.

Okuler migren – Bir kisinin gorusunde kor noktalar, ucusan cisimler, yanip sonmeler veya dalgali ve titreyen renkli isIklardir. Okuler migren, azalmis kan akisi, retinadaki veya gozun arkasindaki kan damari anormalliklerinden kaynaklanir.

Fosfen Nedir ve Neden Olur?

Vertebrobaziler yetmezlik – Beynin arkasina zayif kan akisi ile karakterize tibbi bir durumdur. Buna karsilik, beynin gorme ve koordinasyonu kontrol eden kismi oksijenden yoksundur.

Charles Bonnet Sendromu (CBS) – Gorme yetisini kismen veya tamamen kaybetmis insanlari etkileyen ve orada olmayan seyleri hala “gordukleri” bir fenomendir. CBS, beynin gorsel uyarani kaybetmeye adaptasyonundan kaynaklanir.

Belirtiler
Fosfen deneyimlemenin en yaygin belirtisi, gorus alaninizda hareket eden kucuk benekler, dalgali cizgiler veya yildizlar gormektir. Bu tur gozde ucusan cisimler, gozunuzun uzerinde veya cok yakininda bir sey varmis gibi hissedilebilse de, aslinda kaynak gozun icindendir.

Fotopsi veya fosfen gormenin diger yaygin semptomlari sunlari icerir:
Onunla birlikte hareket eden gozlerde yuzen sekiller veya noktalar.
Parildayan isIklar.
Gorme alaninda kar, statik veya tuylenme.
Titreyen veya yanip sonen zikzak isIklar.
Parlak, canli renkler.

Tedavi
Fosfen gormek aslinda bir durumun kendisi degil, altta yatan bir sorunun (veya goz ovusturma basinci gibi dis bir faktorun) belirtisidir. Tedavi onceden var olan duruma gore belirlenecektir. Fosfenlerin kalici gorunumu, onceden var olan bir durumun degismesine veya kotulesmesine veya yeni bir durumun gelistigine isaret edebilir ve bir goz sagligi uzmani tarafindan degerlendirilmelidir. Beyindeki, optik sinirdeki veya gozun diger kisimlarindaki hasar yeterince siddetliyse, fosfenler geri dondurulemez olabilir.

Ne Zaman Doktora Gorunmeli?Fosfen Nedir ve Neden Olur?
Yukarida belirtildigi gibi, yorucu bir gorevden sonra arada bir fosfen yasamak normaldir ve endiselenmek icin bir neden yoktur. Bununla birlikte, fosfenler devam ederse ve asagidaki belirtilerden herhangi biri eslik ediyorsa, tibbi yardim almalisiniz:
Zayiflik.
Bas donmesi.
Bas agrisi.
Cift gorme.
Mide bulantisi ya da kusma.
Dusuk kan basinci.
Uyusma.
Gecici bilinc kaybi.
Duzenli goz muayeneleri, goz doktorunuzun fosfenlerinize neden olabilecek altta yatan sorunlari tespit etmesine ve uygun tedaviyi recete etmesine olanak tanir.

ALİNTİ ~

03.Ağustos.2022	#1
Çevrimdışı CeReN Bizimsohbet.net	Fosfen Nedir Ve Neden Olur? Fosfenler, isigi gercek bir isIk kaynagi olmadan gorme izlenimi veren gorsel fenomenlerdir. IsIkli noktalar, dalgali cizgiler, girdaplar veya parlak renklerle yanip soner olarak gorunebilirler. Bu yuzden cogu kisi bu deneyime “yildizlari gorme” olarak atifta bulunur.Fosfen Nedir ve Neden Olur? Insanlar genellikle goz travmasi, optik sinirin sIkismasi, iltihaplanmasi veya retinaya surtunme sonucu fosfenlere maruz kalirlar. Fosfenlerin kendileri tehlikeli olarak kabul edilmese de kaliciliklari tibbi mudahale gerektiren daha ciddi bir sorunu gosterebilir. Fosfenler Nedir? Fosfenler, bir dis isIk kaynagindan ziyade gozun icinden uretilen renkli isIk parlamalaridir. Bazi insanlar, fosfenlerin hizla hareket eden yildizlara veya gorus alaninizda yavasca dolasan renk sekillerine benzedigini soyler. Fosfenlerin gecmesine fotopsi denir. Cok hizli bir sekilde ortaya cikabilir ve birkac dakika sonra cozulebilir veya gorusunuzde tekrar eden bir ozellik olabilir. Bu durumdan bir veya iki goz etkilenebilir. Genellikle fosfenleri tetikleyen yaygin bir uygulama, goz ovusturmaktir. Bu eylem, retina icindeki fotoreseptorleri uyarir. Isigin ve renklerin ortaya cikmasina neden olur. Cogu zaman, fosfenler, gozler uzerindeki baski kalktiktan birkac dakika sonra gorsel alanda gozle gorulur sekilde yuzmeye devam edecektir. Tepki oldukca havali bir fenomen olsa da, gozlerinizi ovmak, gozun yani sira cilt ve goz cevresindeki kaslara da zarar verebilir. Fosfenleri Gormenizin Nedeni Nedir? Fosfenleri gorme, bir kaynak (dis isIk disinda) retinayi ve/veya optik siniri uyardiginda meydana gelir. Retina stimulasyonunu tetikleyen “kaynak” sunlari icerebilir: Artan goz tansiyonu – Goz ovusturma, hapsirma, burnunuzu sumkurme, siddetli oksurme, gulme veya herhangi bir sekilde ikinma ve ayrica kafa veya goz yaralanmasi sonucu olabilir. Dusuk tansiyon – En sIk biri cok hizli ayaga kalktiginda gorulur (bas donmesi de olabilir). Optik sinirin veya retinanin sIkismasi veya iltihabi – Retina ve/veya optik siniri yanlis sekilde uyarmak fosfenler olusturabilir. Fosfenler genellikle asagidakiler gibi altta yatan bir durumun belirtisidir: Arka vitreus dekolmani – Vitreus retinadan cekildiginde ortaya cikan bir durumdur. Goz kuresi icindeki kolajenin yasa bagli incelmesinden kaynaklanir. Bu dogal, tehdit edici olmayan bir durumdur. Diyabetik retinopati – Kontrolsuz kan sekeri seviyelerinin neden oldugu retina hasaridir. Diyabetik retinopati tedavi edilmezse gorme kaybina neden olabilir. Yasa bagli makula dejenerasyonu (AMD) – Makula adi verilen retinanin orta kisminin bozulmasidir. Retina dekolmani – Retinanin bir kisminin gozun arkasindan ayrildigi bir durumdur. Vitreus dekolmanindan farkli olarak retina dekolmani ciddi bir tibbi acil durumdur. Optik norit – Siniri cevreleyen koruyucu kilifa (miyelin) zarar verebilecek optik sinir iltihabidir. Genellikle multipl sklerozlu (MS) kisilerde gorulur. Okuler migren – Bir kisinin gorusunde kor noktalar, ucusan cisimler, yanip sonmeler veya dalgali ve titreyen renkli isIklardir. Okuler migren, azalmis kan akisi, retinadaki veya gozun arkasindaki kan damari anormalliklerinden kaynaklanir. Fosfen Nedir ve Neden Olur? Vertebrobaziler yetmezlik – Beynin arkasina zayif kan akisi ile karakterize tibbi bir durumdur. Buna karsilik, beynin gorme ve koordinasyonu kontrol eden kismi oksijenden yoksundur. Charles Bonnet Sendromu (CBS) – Gorme yetisini kismen veya tamamen kaybetmis insanlari etkileyen ve orada olmayan seyleri hala “gordukleri” bir fenomendir. CBS, beynin gorsel uyarani kaybetmeye adaptasyonundan kaynaklanir. Belirtiler Fosfen deneyimlemenin en yaygin belirtisi, gorus alaninizda hareket eden kucuk benekler, dalgali cizgiler veya yildizlar gormektir. Bu tur gozde ucusan cisimler, gozunuzun uzerinde veya cok yakininda bir sey varmis gibi hissedilebilse de, aslinda kaynak gozun icindendir. Fotopsi veya fosfen gormenin diger yaygin semptomlari sunlari icerir: Onunla birlikte hareket eden gozlerde yuzen sekiller veya noktalar. Parildayan isIklar. Gorme alaninda kar, statik veya tuylenme. Titreyen veya yanip sonen zikzak isIklar. Parlak, canli renkler. Tedavi Fosfen gormek aslinda bir durumun kendisi degil, altta yatan bir sorunun (veya goz ovusturma basinci gibi dis bir faktorun) belirtisidir. Tedavi onceden var olan duruma gore belirlenecektir. Fosfenlerin kalici gorunumu, onceden var olan bir durumun degismesine veya kotulesmesine veya yeni bir durumun gelistigine isaret edebilir ve bir goz sagligi uzmani tarafindan degerlendirilmelidir. Beyindeki, optik sinirdeki veya gozun diger kisimlarindaki hasar yeterince siddetliyse, fosfenler geri dondurulemez olabilir. Ne Zaman Doktora Gorunmeli?Fosfen Nedir ve Neden Olur? Yukarida belirtildigi gibi, yorucu bir gorevden sonra arada bir fosfen yasamak normaldir ve endiselenmek icin bir neden yoktur. Bununla birlikte, fosfenler devam ederse ve asagidaki belirtilerden herhangi biri eslik ediyorsa, tibbi yardim almalisiniz: Zayiflik. Bas donmesi. Bas agrisi. Cift gorme. Mide bulantisi ya da kusma. Dusuk kan basinci. Uyusma. Gecici bilinc kaybi. Duzenli goz muayeneleri, goz doktorunuzun fosfenlerinize neden olabilecek altta yatan sorunlari tespit etmesine ve uygun tedaviyi recete etmesine olanak tanir. ALİNTİ ~

5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu gereğince sitemizde telif hakkı bulunan mp3,video v.b. eserlerin paylaşımı yasaktır. Yasal işlem olması halinde paylaşan kişi yada kişilerin bilgileri gerekli kuruma verilecektir.