Asirilikci Arketipler Olcegi Nedir? - IRCDefteri

CeReN · 02.Ağustos.2022

Tek psIkolojik gerceklik nedir sizce? Bir kitle davranisini ya da asiri uclarda olan gruplarin neden boyle davrandigini anlamak icin neye bakmak gerekir? Sorunun cevabini bulmak cok da zor degil. Her seyin temelinde anlamamiz gereken tek bir gerceklik var aslinda, o da: Birey. Bireyin psIkolojisini anladigimizda cogu sorunun cozumune ulasmis olacagiz.

PsIkolog Gordon Allport, kitle davranisini anlamak icin birey psIkolojisinden yola cikmak gerekir demistir. Bu noktada kisilik psIkolojisi bilhassa treytler(ayirici ozellikler) bize yol gosterici olacaktir. Kisilik, bireyin sahip oldugu ve bireyi digerlerinden ayiran ozellikler butunudur. Allport, kisinin biricikligine kendine ozgu olusuna vurgu yaparak treytler kuraminin temelini olusturmustur. Peki insanlari disaridan gozlemleyip sonuclar cikarmak ne kadar yeterli olur acaba? Iste bu noktada, Carl Gustav Jung, diger psIkanalistlerden farkli olarak bireylerin ic dunyalarini irdelemeye calismistir. Boylece insanlarin davranislarini gerceklestirirken hissettikleri duygulari ve hayalleri inceleyerek ic dunyalarinda etkin olan potansiyel gucleri diger bir degisle arketipleri ortaya cikarttigi soylenebilir. Literature Carl Gustav Jung tarafindan kazandirilan “arketip” kavrami kollektif bilincaltini olusturan ogelerdir.

Artik esas konumuza donebiliriz. Asirilikci Arketipler Olcegi nedir? PsIkoloji arastirmacilari, “Asirilikci Arketipler Olcegi” olusturarak onemli bir bulasa imza attilar. Arastirmacilar, siddet iceren asirilikci insanlar arasinda bulunan farkli psIkolojik ozellikleri ayirt etmeye yardimci olmak icin Asirilikci Arketipler Olcegi olarak bilinen yeni bir olcek gelistirdi ve onayladi. Norvec Oslo Universitesi’nden Milan Obaidi ve Sara Skaar ve meslektaslari, arac ve dogrulama sonuclarini yakin zamanda 20 Temmuz 2022’de PLOS ONE dergisinde sunmuslardir.

Siddet iceren asirilik yanlisi gruplara katilan insanlar, motivasyonlari, bilgileri, kisilikleri ve diger faktorler acisindan buyuk farkliliklar gosterebilir. Bununla birlikte, siddet iceren asiriliklar uzerine yapilan arastirmalar, bu tur arastirmalarin kapsamini ve faydasini sinirlayarak, genellikle bu varyasyonu ihmal etmistir. Diger bir deyisle onceki calismalar asirilik yanlilarinin psIkolojik heterojenligini goz ardi etmistir. Obaidi ve meslektaslari, bu konuyu ele almaya yardimci olmak icin, asirilik yanlilari arasindaki heterojenligi yakalayan yeni bir olcek gelistirmek icin daha onceki arastirmalari temel alarak daha incelikli bir calisma ortaya koymuslardir.

Yeni Asirilikci Arketipler Olcegi, asirilik yanlisi arketiplerin bes boyutunu iceriyor: “maceraci”, “yol arkadasi”, “lider”, “basibos”(drifter) ve “uyumsuz”. Ornegin, bir maceraci, heyecandan ve kahraman olma ihtimalinden dolayi, asiriliga cekilebilirken, bir “basibos”, bir gruba ait olma ihtiyacinda olabilir. Bu durum ayni Carl Jung’un belirttigi gibi bilinc duzeyinde her ne kadar disa donuk olsaniz da bilincalti duzeyinde ice donuk olabilirsiniz.

Arastirmacilar, bir arketip icinde mukemmel bir sekilde yer almadigi durumlara izin vermek ve bir kisinin asirilikci bir arketipe gecisini yakalayabilmek icin arketipleri boyutlar olarak ele almayi tercih ettiler. Daha sonra arastirmacilar, Asirilikci Arketipler Olcegini dogrulamaya yardimci olmak icin birkac analiz gerceklesirdi. Insanlarin olcekteki puanlari ile kisilik ozelliklerini, sosyopolitik tutumlari, ideolojileri, on yargiyi ve etnik kimligi degerlendiren birkac iyi yapilandirilmis olcekte aldiklari puanlar arasindaki iliskileri test ettiler. Ayrica, olcegin cinsiyet, siyasi yonelim, yas ve etnik koken ile ilgili cesitli ozellikler ekseninde uygulanabilirligini dogruladilar. Hazirladiklari olcegi dogrulamak icin kisilik ozelliklerinin yaninda yukarida belirtilen sosyopolitik tutumlar, ideolojiler vb. yapilar acisindan da degerlendirme yapmak onemliydi cunku bu yapilar siyasi asirilikcilik ve dis grup hosgorusuzlugunde yaygin olarak rol oynamaktaydi.

Dogrulama analizleri, olcegin, siyasi yonelim ve etnik koken dahil olmak uzere ongorucu gecerliligini ve ayrica arketiplerin surekli olarak farkli kisilik ve davranis profillerini yansittigi fikrini destekledi. Ornegin “maceraci” arketipi, disa donukluk ve siddet iceren davranissal niyetlerin kisilik ozellikleriyle, “uyumsuzluk” ise narsisizm, Makyavelizm ve psIkopati ile iliskilendirildi.

Arastirmacilar, olceklerinin gelecekteki arastirmalarda uygulanmasinin asiricilikla mucadele cabalarina ilham vererek yardimci olabilecegini one suruyorlar. Ayrica arastirmacilar, grup temelli asirilikcilara odaklanan yeni calismalara da kazanimlar saglayacagini belirtiyorlar.

Sonuc olarak olusturulan olcek, asirilik yanlisi gruplara katilmak ve bunlar icinde farkli roller almak icin farkli motivasyonlari yansitan farkli arketip boyutlarini olcme noktasinda onemli katkilar saglamistir. Calismanin, ileri calismalara bilhassa radikalizm ve terorle ilgili asirilikci bireylerin bu davranislari sergilemelerinin altinda yatan nedenleri aciklamaya ve ozelliklerini belirlemeye iliskin calismalara da yol gosterici olacagi dusunulebilir.

ALİNTİ ~

02.Ağustos.2022	#1
Çevrimdışı CeReN Bizimsohbet.net	Asirilikci Arketipler Olcegi Nedir? Tek psIkolojik gerceklik nedir sizce? Bir kitle davranisini ya da asiri uclarda olan gruplarin neden boyle davrandigini anlamak icin neye bakmak gerekir? Sorunun cevabini bulmak cok da zor degil. Her seyin temelinde anlamamiz gereken tek bir gerceklik var aslinda, o da: Birey. Bireyin psIkolojisini anladigimizda cogu sorunun cozumune ulasmis olacagiz. PsIkolog Gordon Allport, kitle davranisini anlamak icin birey psIkolojisinden yola cikmak gerekir demistir. Bu noktada kisilik psIkolojisi bilhassa treytler(ayirici ozellikler) bize yol gosterici olacaktir. Kisilik, bireyin sahip oldugu ve bireyi digerlerinden ayiran ozellikler butunudur. Allport, kisinin biricikligine kendine ozgu olusuna vurgu yaparak treytler kuraminin temelini olusturmustur. Peki insanlari disaridan gozlemleyip sonuclar cikarmak ne kadar yeterli olur acaba? Iste bu noktada, Carl Gustav Jung, diger psIkanalistlerden farkli olarak bireylerin ic dunyalarini irdelemeye calismistir. Boylece insanlarin davranislarini gerceklestirirken hissettikleri duygulari ve hayalleri inceleyerek ic dunyalarinda etkin olan potansiyel gucleri diger bir degisle arketipleri ortaya cikarttigi soylenebilir. Literature Carl Gustav Jung tarafindan kazandirilan “arketip” kavrami kollektif bilincaltini olusturan ogelerdir. Artik esas konumuza donebiliriz. Asirilikci Arketipler Olcegi nedir? PsIkoloji arastirmacilari, “Asirilikci Arketipler Olcegi” olusturarak onemli bir bulasa imza attilar. Arastirmacilar, siddet iceren asirilikci insanlar arasinda bulunan farkli psIkolojik ozellikleri ayirt etmeye yardimci olmak icin Asirilikci Arketipler Olcegi olarak bilinen yeni bir olcek gelistirdi ve onayladi. Norvec Oslo Universitesi’nden Milan Obaidi ve Sara Skaar ve meslektaslari, arac ve dogrulama sonuclarini yakin zamanda 20 Temmuz 2022’de PLOS ONE dergisinde sunmuslardir. Siddet iceren asirilik yanlisi gruplara katilan insanlar, motivasyonlari, bilgileri, kisilikleri ve diger faktorler acisindan buyuk farkliliklar gosterebilir. Bununla birlikte, siddet iceren asiriliklar uzerine yapilan arastirmalar, bu tur arastirmalarin kapsamini ve faydasini sinirlayarak, genellikle bu varyasyonu ihmal etmistir. Diger bir deyisle onceki calismalar asirilik yanlilarinin psIkolojik heterojenligini goz ardi etmistir. Obaidi ve meslektaslari, bu konuyu ele almaya yardimci olmak icin, asirilik yanlilari arasindaki heterojenligi yakalayan yeni bir olcek gelistirmek icin daha onceki arastirmalari temel alarak daha incelikli bir calisma ortaya koymuslardir. Yeni Asirilikci Arketipler Olcegi, asirilik yanlisi arketiplerin bes boyutunu iceriyor: “maceraci”, “yol arkadasi”, “lider”, “basibos”(drifter) ve “uyumsuz”. Ornegin, bir maceraci, heyecandan ve kahraman olma ihtimalinden dolayi, asiriliga cekilebilirken, bir “basibos”, bir gruba ait olma ihtiyacinda olabilir. Bu durum ayni Carl Jung’un belirttigi gibi bilinc duzeyinde her ne kadar disa donuk olsaniz da bilincalti duzeyinde ice donuk olabilirsiniz. Arastirmacilar, bir arketip icinde mukemmel bir sekilde yer almadigi durumlara izin vermek ve bir kisinin asirilikci bir arketipe gecisini yakalayabilmek icin arketipleri boyutlar olarak ele almayi tercih ettiler. Daha sonra arastirmacilar, Asirilikci Arketipler Olcegini dogrulamaya yardimci olmak icin birkac analiz gerceklesirdi. Insanlarin olcekteki puanlari ile kisilik ozelliklerini, sosyopolitik tutumlari, ideolojileri, on yargiyi ve etnik kimligi degerlendiren birkac iyi yapilandirilmis olcekte aldiklari puanlar arasindaki iliskileri test ettiler. Ayrica, olcegin cinsiyet, siyasi yonelim, yas ve etnik koken ile ilgili cesitli ozellikler ekseninde uygulanabilirligini dogruladilar. Hazirladiklari olcegi dogrulamak icin kisilik ozelliklerinin yaninda yukarida belirtilen sosyopolitik tutumlar, ideolojiler vb. yapilar acisindan da degerlendirme yapmak onemliydi cunku bu yapilar siyasi asirilikcilik ve dis grup hosgorusuzlugunde yaygin olarak rol oynamaktaydi. Dogrulama analizleri, olcegin, siyasi yonelim ve etnik koken dahil olmak uzere ongorucu gecerliligini ve ayrica arketiplerin surekli olarak farkli kisilik ve davranis profillerini yansittigi fikrini destekledi. Ornegin “maceraci” arketipi, disa donukluk ve siddet iceren davranissal niyetlerin kisilik ozellikleriyle, “uyumsuzluk” ise narsisizm, Makyavelizm ve psIkopati ile iliskilendirildi. Arastirmacilar, olceklerinin gelecekteki arastirmalarda uygulanmasinin asiricilikla mucadele cabalarina ilham vererek yardimci olabilecegini one suruyorlar. Ayrica arastirmacilar, grup temelli asirilikcilara odaklanan yeni calismalara da kazanimlar saglayacagini belirtiyorlar. Sonuc olarak olusturulan olcek, asirilik yanlisi gruplara katilmak ve bunlar icinde farkli roller almak icin farkli motivasyonlari yansitan farkli arketip boyutlarini olcme noktasinda onemli katkilar saglamistir. Calismanin, ileri calismalara bilhassa radikalizm ve terorle ilgili asirilikci bireylerin bu davranislari sergilemelerinin altinda yatan nedenleri aciklamaya ve ozelliklerini belirlemeye iliskin calismalara da yol gosterici olacagi dusunulebilir. ALİNTİ ~

5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu gereğince sitemizde telif hakkı bulunan mp3,video v.b. eserlerin paylaşımı yasaktır. Yasal işlem olması halinde paylaşan kişi yada kişilerin bilgileri gerekli kuruma verilecektir.