Elmas-Su Paradoksu Nedir? - IRCDefteri

CeReN · 30.Temmuz.2022

Modern ekonominin babasi olan Adam Smith icin en endise verici sorunlardan biri , insan tercihlerindeki degerleme sorununu cozememesiydi. Bu sorunu Uluslarin Zenginligi’nde, insan yasami icin elzem

Elmas-Su Paradoksu Nedir?olmayan bir elmasin yuksek degerini, su olmadan insanlarin olecegi dusuk degeriyle karsilastirarak tanimladi. “Kullanim degeri” nin “degisim degeri” nden mantiksiz bir sekilde ayrildigini belirledi.

Smith’in elmas-su paradoksu, daha sonraki ekonomistler iki teoriyi birlestirene kadar cozulmedi: oznel degerleme ve marjinal fayda. Bir adim geriye gidelim ve ekonomistlerin bu aciklamaya nasil ulastigini gorelim.

Emek Deger Teorisini Uygulamak
Caginin neredeyse tum iktisatcilari gibi, Smith de emek deger teorisini izledi. Emek teorisi, bir malin fiyatinin, onu piyasaya surmek icin gereken emek ve kaynak miktarini yansittigini belirtti. Smith, elmaslarin sudan daha pahali olduguna inaniyordu cunku piyasaya surulmesi daha zordu.

Yuzeyde, bu mantikli gorunuyor. Ahsap bir sandalye yapmayi dusunun. Bir oduncu, bir agaci kesmek icin testere kullanir. Sandalye parcalari bir marangoz tarafindan hazirlanmistir. Iscilik ve aletler icin bir maliyet vardir. Bu cabanin karli olmasi icin sandalyenin bu uretim maliyetlerinden daha fazla satmasi gerekir. Baska bir deyisle, maliyetler fiyatlari yonlendirir.

Ancak emek teorisi bircok sorundan mustariptir. En acil olani, az iscilikle veya hic iscilik olmadan urunlerin fiyatlarini aciklayamamasidir. Dogal olarak cekici bir kesimle gelistirilmis mukemmel berraklikta bir elmasin yuruyus yapan bir adam tarafindan kesfedildigini varsayalim. Elmas, insan eliyle zahmetle cikarilan, kesilen ve temizlenen ayni elmastan daha dusuk bir piyasa fiyati mi getiriyor? Acikcasi hayir. Bir alici sureci degil, nihai urunu onemser.

Oznel Deger
Ekonomistlerin kesfettigi sey, maliyetlerin fiyati yonlendirmedigiydi; yani tam tersidir. Fiyatlar maliyetleri yonlendirir. Bu, bir sise pahali Fransiz sarabi ile gorulebilir. Sarabin degerli olmasinin nedeni, degerli bir toprak parcasindan gelmesi, yuksek ucretli isciler tarafindan toplanmasi veya pahali bir makinede sogutulmasi degildir. Degerlidir cunku insanlar iyi sarap icmekten gercekten zevk alirlar. Insanlar oznel olarak saraba cok deger veriyor, bu da onun geldigi topragi degerli kiliyor ve sarabi sogutmak icin makineler insa etmeyi degerli kiliyor. Subjektif fiyatlar maliyetleri yonlendirir.

Elmas Su Paradoksu: Marjinal Faydaya Karsi Toplam FaydaElmas-Su Paradoksu Nedir?
Subjektif deger, elmaslarin sudan daha pahali oldugunu gosterebilir cunku insanlar subjektif olarak onlara daha fazla deger verir. Bununla birlikte, elmaslarin neden su gibi temel bir maldan daha yuksek degere sahip olmasi gerektigini hala aciklayamiyor.

Uc ekonomist -William Stanley Jevons, Carl Menger ve Leon Walras- cevabi neredeyse ayni anda kesfetti. Ekonomik kararlarin toplam faydadan ziyade marjinal faydaya gore alindigini acikladilar.

Baska bir deyisle, tuketiciler dunyadaki tum elmaslara karsi dunyadaki tum elmaslar arasinda secim yapmiyorlar. Acikcasi, su, bir elmasa sahip olmanin luksunun aksine, temel bir kaynak olarak daha degerlidir. Talep de arttikca, tuketiciler bir ek elmas ile bir ek su birimi arasinda secim yapmalidir. Bu ilke marjinal fayda olarak bilinir.
Bu paradoksa bakmanin bir baska yolu da basit arz ve talep ilkelerini uygulamaktir. Suyun talebe gore cok az veya hic marjinal maliyetle (cogu bunun degistigini iddia etmesine ragmen) evrensel mevcudiyeti, denge fiyatinin su icin dusuk veya ihmal edilebilir olacagi anlamina gelir. Ote yandan elmaslar yuksek talep goruyor ve uretilmesi pahali (ve mevcut ureticiler endustriyi kartellestirdi), bu nedenle arz sinirli ve arz ve talep egrilerinin kesisimi yuksek bir fiyatla gerceklesiyor. Bu nedenle su “ucuz” ve elmaslar “sevgili”dir.

Bu ikilemin modern bir ornegi, profesyonel sporcular ve ogretmenler arasindaki ucret farkidir. Bir butun olarak, tum ogretmenlere muhtemelen tum sporculardan daha fazla deger verilir. Yine de fazladan bir oyun kurucunun marjinal degeri, fazladan bir ogretmenin marjinal degerinden cok daha yuksektir.

ALİNTİ ~

30.Temmuz.2022	#1
Çevrimdışı CeReN Bizimsohbet.net	Elmas-Su Paradoksu Nedir? Modern ekonominin babasi olan Adam Smith icin en endise verici sorunlardan biri , insan tercihlerindeki degerleme sorununu cozememesiydi. Bu sorunu Uluslarin Zenginligi’nde, insan yasami icin elzem Elmas-Su Paradoksu Nedir?olmayan bir elmasin yuksek degerini, su olmadan insanlarin olecegi dusuk degeriyle karsilastirarak tanimladi. “Kullanim degeri” nin “degisim degeri” nden mantiksiz bir sekilde ayrildigini belirledi. Smith’in elmas-su paradoksu, daha sonraki ekonomistler iki teoriyi birlestirene kadar cozulmedi: oznel degerleme ve marjinal fayda. Bir adim geriye gidelim ve ekonomistlerin bu aciklamaya nasil ulastigini gorelim. Emek Deger Teorisini Uygulamak Caginin neredeyse tum iktisatcilari gibi, Smith de emek deger teorisini izledi. Emek teorisi, bir malin fiyatinin, onu piyasaya surmek icin gereken emek ve kaynak miktarini yansittigini belirtti. Smith, elmaslarin sudan daha pahali olduguna inaniyordu cunku piyasaya surulmesi daha zordu. Yuzeyde, bu mantikli gorunuyor. Ahsap bir sandalye yapmayi dusunun. Bir oduncu, bir agaci kesmek icin testere kullanir. Sandalye parcalari bir marangoz tarafindan hazirlanmistir. Iscilik ve aletler icin bir maliyet vardir. Bu cabanin karli olmasi icin sandalyenin bu uretim maliyetlerinden daha fazla satmasi gerekir. Baska bir deyisle, maliyetler fiyatlari yonlendirir. Ancak emek teorisi bircok sorundan mustariptir. En acil olani, az iscilikle veya hic iscilik olmadan urunlerin fiyatlarini aciklayamamasidir. Dogal olarak cekici bir kesimle gelistirilmis mukemmel berraklikta bir elmasin yuruyus yapan bir adam tarafindan kesfedildigini varsayalim. Elmas, insan eliyle zahmetle cikarilan, kesilen ve temizlenen ayni elmastan daha dusuk bir piyasa fiyati mi getiriyor? Acikcasi hayir. Bir alici sureci degil, nihai urunu onemser. Oznel Deger Ekonomistlerin kesfettigi sey, maliyetlerin fiyati yonlendirmedigiydi; yani tam tersidir. Fiyatlar maliyetleri yonlendirir. Bu, bir sise pahali Fransiz sarabi ile gorulebilir. Sarabin degerli olmasinin nedeni, degerli bir toprak parcasindan gelmesi, yuksek ucretli isciler tarafindan toplanmasi veya pahali bir makinede sogutulmasi degildir. Degerlidir cunku insanlar iyi sarap icmekten gercekten zevk alirlar. Insanlar oznel olarak saraba cok deger veriyor, bu da onun geldigi topragi degerli kiliyor ve sarabi sogutmak icin makineler insa etmeyi degerli kiliyor. Subjektif fiyatlar maliyetleri yonlendirir. Elmas Su Paradoksu: Marjinal Faydaya Karsi Toplam FaydaElmas-Su Paradoksu Nedir? Subjektif deger, elmaslarin sudan daha pahali oldugunu gosterebilir cunku insanlar subjektif olarak onlara daha fazla deger verir. Bununla birlikte, elmaslarin neden su gibi temel bir maldan daha yuksek degere sahip olmasi gerektigini hala aciklayamiyor. Uc ekonomist -William Stanley Jevons, Carl Menger ve Leon Walras- cevabi neredeyse ayni anda kesfetti. Ekonomik kararlarin toplam faydadan ziyade marjinal faydaya gore alindigini acikladilar. Baska bir deyisle, tuketiciler dunyadaki tum elmaslara karsi dunyadaki tum elmaslar arasinda secim yapmiyorlar. Acikcasi, su, bir elmasa sahip olmanin luksunun aksine, temel bir kaynak olarak daha degerlidir. Talep de arttikca, tuketiciler bir ek elmas ile bir ek su birimi arasinda secim yapmalidir. Bu ilke marjinal fayda olarak bilinir. Bu paradoksa bakmanin bir baska yolu da basit arz ve talep ilkelerini uygulamaktir. Suyun talebe gore cok az veya hic marjinal maliyetle (cogu bunun degistigini iddia etmesine ragmen) evrensel mevcudiyeti, denge fiyatinin su icin dusuk veya ihmal edilebilir olacagi anlamina gelir. Ote yandan elmaslar yuksek talep goruyor ve uretilmesi pahali (ve mevcut ureticiler endustriyi kartellestirdi), bu nedenle arz sinirli ve arz ve talep egrilerinin kesisimi yuksek bir fiyatla gerceklesiyor. Bu nedenle su “ucuz” ve elmaslar “sevgili”dir. Bu ikilemin modern bir ornegi, profesyonel sporcular ve ogretmenler arasindaki ucret farkidir. Bir butun olarak, tum ogretmenlere muhtemelen tum sporculardan daha fazla deger verilir. Yine de fazladan bir oyun kurucunun marjinal degeri, fazladan bir ogretmenin marjinal degerinden cok daha yuksektir. ALİNTİ ~

5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu gereğince sitemizde telif hakkı bulunan mp3,video v.b. eserlerin paylaşımı yasaktır. Yasal işlem olması halinde paylaşan kişi yada kişilerin bilgileri gerekli kuruma verilecektir.