Przewalski Yaban Ati Nasil Bir Canlidir? - IRCDefteri

CeReN · 23.Temmuz.2022

Przewalski’nin ati veya takhi (Equus ferus Przewalskii veya bazen Equus caballus Przewalskii) daha kisa bacakli evcil atlara kiyasla daha tiknaz bir yapidadir. Tipik yukseklikleri yaklasIk 130 cm ve uzunluklari yaklasIk 210 cm’dir ve 90 cm’lik bir kuyruk uzunluklari vardir. YaklasIk 300 kilogram agirligindadirlar. Przewalski Yaban Ati Nasil Bir Canlidir?Ceket, yele cevresinde koyu kahverengiden yanlarda soluk kahverengiye ve karinda sarimsi beyaza kadar degisir. Kafasi uzun bir yuz ve guclu bir cene ile masiftir. Ust ve alt kesici disler bitki ortusunu kesmek icin kullanilirken, bircok hipsodont yanak disleri taslama icin kullanilir. Kafatasinin cok gerisine yerlestirilmis gozleri ile genis bir alani gorebilir, bu da kafasinin hemen arkasindaki tek kor noktayi olusturur. Kulaklar oldukca uzun ve diktir, ancak seslerin lokalizasyonu icin hareket ettirilebilir. Sert, dik siyahimsi bir yele arkadan asagi iner. Bacaklar incedir. Kuyruk killari dereceli uzunluklardadir. Yaz aylarinda tuyleri kisa ve puruzsuzdur. arka ve yanlar kirmizimsi kahverengidir. Karninda renk sarimsi beyaza doner. Kisin tuyleri daha uzun ve daha acik renkli hale gelir.

Vahsi dogada, Przewalski’nin atlari, baskin bir aygir, baskin bir kursun kisrak, diger kisraklar ve onlarin yavrularindan olusan sosyal gruplar halinde hayatlarini surdururler. Przewalski atinin vahsi dogada soyu tukendigi dusunulen bir donemde son birey 1969’da Mogolistan’da goruldu. Turun azalmasinin olasi nedenleri, avlanma, yem ve su icin hayvanlarla rekabetti. Ek olarak, sert kislar muhtemelen turun neslinin tukenmesine katkida bulunmustur. Przewalski’nin ati eskiden bozkir ve yari col habitatlarinda yasiyordu. Bu araligin cogu bozuldugundan veya hayvancilik tarafindan isgal edildiginden, turler sinirli su kaynaklarina sahip yari col habitatlariyla sinirli hale geldi. Mevsimsel hareketler, en besleyici bitki ortusunun mevcudiyetinden etkilenir.

1992’den beri Mogolistan, Cin ve Kazakistan icin cesitli basarilarla cesitli yeniden giris programlari yurutuldu veya planlandi. Bugun Mogolistan, turun tarihi araliginda gercekten vahsi populasyonlarin bulundugu tek ulkedir. Yeniden tanitilan populasyonlar, Khar Us Nuur Ulusal Parki yakinlarindaki Dzungarian Gobi, Hustai Ulusal Parki ve Khomiin Tal’da bulunabilir. Su anda Mogolistan’da vahsi dogada dolasan yaklasIk 300 at var, Cin’de mevsimsel olarak 120 at daha serbest birakiliyor. Cin’de, Xinjiang ve Gansu Eyaletlerinde, Przewalski’nin atlarini Dzungarian Gobi’nin Cin tarafinda serbest birakan esir yetistirme merkezleri bulunmaktadir. Fransa, Ozbekistan, Macaristan ve Ukrayna‘da buyuk rezervlerde tutsak yetistirilmis populasyonlar bulunmaktadir.

Yabani Przewalski’nin atina yonelik en buyuk tehdit, evcil atlarla melezlesme ve bulasici hastaliklarin bulasmasidir. Nufusun genislemesiyle birlikte evcil ve diger hayvanlarla rekabetin artmasi ve tehdit olusturmasi muhtemeldir. Son zamanlarda, korunan alanlardaki yasadisi madencilik, izinsiz giris ve rahatsizliga neden olan ek bir tehdit haline geldi. Son olarak, kucuk vahsi nufus, siddetli hava kosullarina ve yirtici hayvanlara karsi savunmasizdir.
Gebelik suresi on bir ila on iki ay arasindadir ve Nisan veya Mayis aylarinda bir tay dogurur. Dogumdan bir saat sonra tay ayaga kalkip yuruyebilir. Birkac hafta icinde otlamaya baslar, ancak sekiz ila on uc ay boyunca sutten kesilmez. Ciftlesme ve dogum ayni mevsimde gerceklesir, cunku disiler dogumdan yedi ila sekiz gun sonra kizismaya baslarlar.
Przewalski’nin vahsi ati gunun yarisindan fazlasini yiyecek aramakla gecirir. Gunu colde gecirdigi, gunes battiktan sonra otlak ve sulak alanlara seyahat ettigi ve sabahlari cole dondugu gorulmustur.

Kalici gruba liderlik eden birkac disi ve bir erkekten olusan buyuk surulerde sosyallesir. Liderin daha genc ve daha zayif erkekleri suruden surmesinin bir sonucu olarak, genc yalniz aygirlarin goruldugu gozlemlendi.
Utangac ve dusmanlardan kacinmak icin tetikte olan Przewalski’nin atinin tiz bir sesi var. Ayrica koku ve sesi cok uzak mesafelerden algilayabilir. Ruh halleri, kulak, agiz ve kuyrugunun pozisyonlarindaki degisIkliklerle tespit edilebilir.
Przewalski’nin vahsi ati ot, bitki ve meyve yiyen bir otoburdur. Bazen kabuk, yaprak ve tomurcuklari yer. Hayvanat bahcelerinde saman, tahil ve yonca ile beslenir.

Eti icin avlanan bir tur olmustur. Bunun disinda insan tarafindan hicbir zaman evcillestirilmemistir.

Vahsi Yasama Yeniden GirisPrzewalski Yaban Ati Nasil Bir Canlidir?
Atalari hicbir zaman evcillestirilmedigi icin vahsi bir alt tur olarak kabul edilen Przewalski’nin ati, 1960’lardan beri esas olarak diger evcillestirilmis atlarla ciftlesme yoluyla vahsi dogada yok olmaya suruklendi. Yuzyilin basindaki yeniden yerlestirme cabalari, Mogolistan’daki cesitli bolgelerde vahsi populasyonlari basariyla buyuttu ve surdurdu, bu da Uluslararasi Dogayi Koruma Birligi’nin (IUCN) alt turleri 2008’de Kritik Tehlike Altinda olarak yeniden siniflandirmasina yol acti.

Przewalski’nin atlari, evcil atlarin sahip oldugu 64 kromozoma kiyasla 66 kromozoma sahiptir. Evcil atla (65 kromozom) ureme ve yavru uretebilen verimli melezler uretebilmeleri olagandisidir. Melezler Przewalski’nin atlarina benziyor ve onlari tanimlamanin tek yolu kromozom testidir. Mogolistan’da bu atlara “ruh” anlamina gelen “takhi” denir. 36 yasina kadar yasayabilirler.

ALİNTİ ~

23.Temmuz.2022	#1
Çevrimdışı CeReN Bizimsohbet.net	Przewalski Yaban Ati Nasil Bir Canlidir? Przewalski’nin ati veya takhi (Equus ferus Przewalskii veya bazen Equus caballus Przewalskii) daha kisa bacakli evcil atlara kiyasla daha tiknaz bir yapidadir. Tipik yukseklikleri yaklasIk 130 cm ve uzunluklari yaklasIk 210 cm’dir ve 90 cm’lik bir kuyruk uzunluklari vardir. YaklasIk 300 kilogram agirligindadirlar. Przewalski Yaban Ati Nasil Bir Canlidir?Ceket, yele cevresinde koyu kahverengiden yanlarda soluk kahverengiye ve karinda sarimsi beyaza kadar degisir. Kafasi uzun bir yuz ve guclu bir cene ile masiftir. Ust ve alt kesici disler bitki ortusunu kesmek icin kullanilirken, bircok hipsodont yanak disleri taslama icin kullanilir. Kafatasinin cok gerisine yerlestirilmis gozleri ile genis bir alani gorebilir, bu da kafasinin hemen arkasindaki tek kor noktayi olusturur. Kulaklar oldukca uzun ve diktir, ancak seslerin lokalizasyonu icin hareket ettirilebilir. Sert, dik siyahimsi bir yele arkadan asagi iner. Bacaklar incedir. Kuyruk killari dereceli uzunluklardadir. Yaz aylarinda tuyleri kisa ve puruzsuzdur. arka ve yanlar kirmizimsi kahverengidir. Karninda renk sarimsi beyaza doner. Kisin tuyleri daha uzun ve daha acik renkli hale gelir. Vahsi dogada, Przewalski’nin atlari, baskin bir aygir, baskin bir kursun kisrak, diger kisraklar ve onlarin yavrularindan olusan sosyal gruplar halinde hayatlarini surdururler. Przewalski atinin vahsi dogada soyu tukendigi dusunulen bir donemde son birey 1969’da Mogolistan’da goruldu. Turun azalmasinin olasi nedenleri, avlanma, yem ve su icin hayvanlarla rekabetti. Ek olarak, sert kislar muhtemelen turun neslinin tukenmesine katkida bulunmustur. Przewalski’nin ati eskiden bozkir ve yari col habitatlarinda yasiyordu. Bu araligin cogu bozuldugundan veya hayvancilik tarafindan isgal edildiginden, turler sinirli su kaynaklarina sahip yari col habitatlariyla sinirli hale geldi. Mevsimsel hareketler, en besleyici bitki ortusunun mevcudiyetinden etkilenir. 1992’den beri Mogolistan, Cin ve Kazakistan icin cesitli basarilarla cesitli yeniden giris programlari yurutuldu veya planlandi. Bugun Mogolistan, turun tarihi araliginda gercekten vahsi populasyonlarin bulundugu tek ulkedir. Yeniden tanitilan populasyonlar, Khar Us Nuur Ulusal Parki yakinlarindaki Dzungarian Gobi, Hustai Ulusal Parki ve Khomiin Tal’da bulunabilir. Su anda Mogolistan’da vahsi dogada dolasan yaklasIk 300 at var, Cin’de mevsimsel olarak 120 at daha serbest birakiliyor. Cin’de, Xinjiang ve Gansu Eyaletlerinde, Przewalski’nin atlarini Dzungarian Gobi’nin Cin tarafinda serbest birakan esir yetistirme merkezleri bulunmaktadir. Fransa, Ozbekistan, Macaristan ve Ukrayna‘da buyuk rezervlerde tutsak yetistirilmis populasyonlar bulunmaktadir. Yabani Przewalski’nin atina yonelik en buyuk tehdit, evcil atlarla melezlesme ve bulasici hastaliklarin bulasmasidir. Nufusun genislemesiyle birlikte evcil ve diger hayvanlarla rekabetin artmasi ve tehdit olusturmasi muhtemeldir. Son zamanlarda, korunan alanlardaki yasadisi madencilik, izinsiz giris ve rahatsizliga neden olan ek bir tehdit haline geldi. Son olarak, kucuk vahsi nufus, siddetli hava kosullarina ve yirtici hayvanlara karsi savunmasizdir. Gebelik suresi on bir ila on iki ay arasindadir ve Nisan veya Mayis aylarinda bir tay dogurur. Dogumdan bir saat sonra tay ayaga kalkip yuruyebilir. Birkac hafta icinde otlamaya baslar, ancak sekiz ila on uc ay boyunca sutten kesilmez. Ciftlesme ve dogum ayni mevsimde gerceklesir, cunku disiler dogumdan yedi ila sekiz gun sonra kizismaya baslarlar. Przewalski’nin vahsi ati gunun yarisindan fazlasini yiyecek aramakla gecirir. Gunu colde gecirdigi, gunes battiktan sonra otlak ve sulak alanlara seyahat ettigi ve sabahlari cole dondugu gorulmustur. Kalici gruba liderlik eden birkac disi ve bir erkekten olusan buyuk surulerde sosyallesir. Liderin daha genc ve daha zayif erkekleri suruden surmesinin bir sonucu olarak, genc yalniz aygirlarin goruldugu gozlemlendi. Utangac ve dusmanlardan kacinmak icin tetikte olan Przewalski’nin atinin tiz bir sesi var. Ayrica koku ve sesi cok uzak mesafelerden algilayabilir. Ruh halleri, kulak, agiz ve kuyrugunun pozisyonlarindaki degisIkliklerle tespit edilebilir. Przewalski’nin vahsi ati ot, bitki ve meyve yiyen bir otoburdur. Bazen kabuk, yaprak ve tomurcuklari yer. Hayvanat bahcelerinde saman, tahil ve yonca ile beslenir. Eti icin avlanan bir tur olmustur. Bunun disinda insan tarafindan hicbir zaman evcillestirilmemistir. Vahsi Yasama Yeniden GirisPrzewalski Yaban Ati Nasil Bir Canlidir? Atalari hicbir zaman evcillestirilmedigi icin vahsi bir alt tur olarak kabul edilen Przewalski’nin ati, 1960’lardan beri esas olarak diger evcillestirilmis atlarla ciftlesme yoluyla vahsi dogada yok olmaya suruklendi. Yuzyilin basindaki yeniden yerlestirme cabalari, Mogolistan’daki cesitli bolgelerde vahsi populasyonlari basariyla buyuttu ve surdurdu, bu da Uluslararasi Dogayi Koruma Birligi’nin (IUCN) alt turleri 2008’de Kritik Tehlike Altinda olarak yeniden siniflandirmasina yol acti. Przewalski’nin atlari, evcil atlarin sahip oldugu 64 kromozoma kiyasla 66 kromozoma sahiptir. Evcil atla (65 kromozom) ureme ve yavru uretebilen verimli melezler uretebilmeleri olagandisidir. Melezler Przewalski’nin atlarina benziyor ve onlari tanimlamanin tek yolu kromozom testidir. Mogolistan’da bu atlara “ruh” anlamina gelen “takhi” denir. 36 yasina kadar yasayabilirler. ALİNTİ ~

5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu gereğince sitemizde telif hakkı bulunan mp3,video v.b. eserlerin paylaşımı yasaktır. Yasal işlem olması halinde paylaşan kişi yada kişilerin bilgileri gerekli kuruma verilecektir.