IRCDefteri - En İyi IRCForum Sayfasi
  SohbetYaz.Com


 Kayıt ol  Bugünkü Mesajlar  Arama

Etiketlenen üyelerin listesi

Yeni Konu Aç Cevapla
 
LinkBack Seçenekler Arama Stil
Alt 07.Temmuz.2022   #1
Çevrimdışı
Bizimsohbet.net
Hayvanlar Tarafindan Sentezlenen Dogal Mumlar


Mumlar bir tur uzun zincirli polar olmayan lipitlerdir. Dogal mumlar tipik olarak yag asitlerinin ve uzun zincirli alkollerin esterleridir. Mumlarin bilesimleri sadece turlere degil, ayni zamanda organizmanin cografi konumuna da baglidir. Karisim olduklari icin dogal olarak uretilen mumlar, saf bilesenlere gore daha yumusaktir ve daha dusuk sicakliklarda erir. Mumlar bircok hayvan ve bitki tarafindan sentezlenir. Hidrofobik yapilari nedeniyle hem bitkiler hem de hayvanlar icin degerlidir ve bulundurduklari yag asitleri neredeyse her zaman doymustur. Bu onlari suya dayanikli hale getirir ve suyun yuzeylere yapismasini onler. Hayvansal mum esterleri tipik olarak cesitli karboksilik asitlerden ve yag alkollerinden turetilir. Bu makalede hayvan kokenli mumlara yer verilecektir.

Hayvanlardan Elde Edilen MumlarHayvanlar Tarafindan Sentezlenen Dogal Mumlar
Hayvan mumlari, hayvanlarin ve boceklerin dogal salgilaridir. Bircok farkli hayvan mumu turu vardir. Omurgasizlardan balinalara kadar bircok deniz hayvani, esas olarak hidrokarbonlar ve mum esterleri biciminde kayda deger miktarda mum icerir. Ek olarak, gliserol eterler ve steroller, bazi turlerde mum bilesenleri olarak siniflandirilabilir. Balik yumurtasindan karaciger ve kas dokularina kadar cesitli dokularda bulunurlar. Hayvan mumlari arasinda lanolin, don yagi, spermaceti, ambergris, arilar tarafindan uretilen bal mumu, Cin mumu ve gomalak (sellak) yer almaktadir.
Hayvanlardan elde edilen mumlar kara ve deniz hayvanlarindan elde edilebilir. Kara havyalarinin urettigi mumlar ticari oneme sahiptir. Deniz hayvani mumlari kati veya sivi olabilir. Kati deniz mumlarinin en onemlisi spermaceti’dir. Sivi deniz mumlari genellikle onemli miktarda doymamis alkol ve asit esterleri icerirken kati tipler sadece doymus bilesenlerin esterlerini icerir.
Coccus lacca adli lak bocegi tarafindan uretilen gomalak mumu hakkinda daha onceki iki makalede kisasa bilgi verildigi icin bu makalede tekrar bahsedilmeyecektir. Kabuklu bitler denilen bocekler tarafindan uretilen Cin mumuna ve “Rhus succedanea” agacinin meyvelerinden ve govdelerinden yapilan bir bitkisel mum olan Japon mumuna ayri bir makalede deginilecektir.

Lanolin (Yun Mumu)
Lanolin (yun mumu), koyun, keci, lama ve hecin devesi gibi yun tasiyan hayvanlardan elde edilir. Lanolin bu hayvanlarin yag bezlerinden salgilanir ve yunlerini doga kosullarindan korumak icin su gecirmezlik gorevi gorur. Killar yagindan ayrilir ve genellikle “yun yagi” olarak adlandirilir. Koyun killarindan elde edilen ham yumusak muma daha ozel olarak “lanolin” denir. Kirpilan yun agirliginin yuzde 5 ila 25’ini ham lanolin olusturur.
Bu, ticari degeri olan tek hayvan mumudur. Lanolin birkac sterol, yag asidi ve bunlarin esterlerinin bir karisimindan olusur. Sterol bileseninin yuksek bir orani lanosterol iken, yag asidi bilesenleri esas olarak duz ve izo- ve anteizo metil dalli zincirlerle doyurulur. Bugune dek bilim insanlari lanolinin bilesimini kopyalayamamislardir. Lanolin, ham yunden suda yogrularak veya sabun cozeltisiyle ovularak ve ardindan santrifuj edilerek elde edilir. Ardindan yun yagi rafine edilir, agartilir, kokusu giderilir ve kurutulur. Yun mumunun yuksek oranda rafine edilmis formuna “Sulu lanolin” denir cunku su, alkali ve santrifuj isleminden sonra yun yagiyla karistirilmistir. Su tamamen cikarilirsa buna “Susuz lanolin” denir. Lanolin, tek basina veya yumusak parafin ve diger yaglarla birlikte merhemler, cilt yumusaticilar, losyonlar, cilt besleyicileri, dudak balsamlari, rujlar gibi makyaj ve bakim urunlerinin yapiminda kullanilir. Yari saydam, sarimsi beyaz, yumusak, yapiskan olmayan bir madde olan lanolin, ciltten kolayca emilir ve bu nedenle, emilmesi amaclanan tibbi urunler icin ideal bir temel olusturur. Paslanmaya karsi dayanikli kaplamalar icin de kullanislidir. Bircok beysbol oyuncusu, eldivenlerini yumusatmak icin bu mumu kullanir.

Don Yagi
Don yagi, hayvani yaglardan (genellikle sigir etinden, koyun ve atlarin bobrek ve bellerindeki sert yaglardan) elde edilir. Kokusuz, tatsiz, mumsu beyaz bir yagdir. Don yagi esas olarak stearik, oleik ve palmitik asitlerin gliseril esterlerinden olusur. Don yagi, kucuk parcalar halinde ayrilan, kesilip dogranan yag dokusunun ficilarda kaynatilmasi veya buharli pisirme kazanlarinda pisirilmesi ve ardindan yagin suzulerek veya santrifuj edilerek toplanmasiyla elde edilir. Don yagi, esasen sabun ve mum yapmak icin kullanilmistir. Don yagindan yapilan mumlar yavas yanar, bu nedenle acil durum kitleri icin iyidir. Don yagi ayrica yaglayici, kaydirici ve deri yumusatici olarak kullanilir. Bu mum tipi ayrica havacilik biyoyakitlari icin denenmektedir.

SpermacetiHayvanlar Tarafindan Sentezlenen Dogal Mumlar
Spermaceti (veya ispermecet mumu), sise burunlu balina da denilen bir ispermecet balinasinin kafasindaki yaglardan elde edilen bir mumdur ve vucut isisinda sivi haldedir. Balinanin kafasinin spermaceti (ispermecet) organinda yer alan sivi alinir ve ham balina yagina donusturulur. Spermaceti balina avi gemilerinde kislama denilen bir islem araciligi ile sogutulur ve yagdan ayrilir, donarak kristalli beyaz, kati bir mumsu maddeye donusur. YaklasIk olarak 44 santigrat derece civarinda eriyen, yuzde 76 oraninda mum esterleri ve yuzde 23 oraninda triacilgliseroller iceren spermaceti bir zamanlar kayganlastirici olarak buyuk talep gormusse de simdi yasaklanmistir. Spermaceti daha cok kozmetik kremlerin, merhemlerin, mumlarin yapiminda ve tekstil terbiye islemlerinde, daha sonralari da endustriyel yaglayici olarak kullanilmistir. Bir zamanlar balinanin pihti seklindeki spermi (menisi) olduguna inanildigi icin yanlis olarak spermaceti adi verilmistir.
Eskiden aydinlatma birimi olarak kullanilan“mum gucu”, yanan saf ispermecet mumunun saatte yaydigi (7.776 gram oraninda) isIk olarak tanimlanmaktadir. IsIk yogunlugu ile ilgili olan mum gucunun simgesi Ingilizce yaziminin (Candlepower) kisaltilmis sekli olan Cp’dir. Artik MKS sisteminin disinda kalan fakat zaman zaman kullanilan bir isIk siddeti birimi olan “mum gucu” elektrikli aydinlatmanin olmadigi zamanlarda mumlarin kullanilmasi nedeniyle olusturulmus bir aydinlatma birimidir. Mumun belirli bir yonde yaydigi isigin yogunluguyla veya konsatrasyonuyla ilgilidir. Kandela terimi ile es anlamlidir. Kabaca 1 kandela, 1 mum tarafindan yayilan isIk yogunluguna esit kabul edilir ya da 1 mum gucunun 1.02 kandelaya esit oldugu soylenebilir. Ornegin bir spot isiginin mum gucunun 10.000.000 olmasi onun 10 milyon mumun yaydigi isiga esdeger olmasi anlamina gelir.

Ambergris
Ambergris (Akamber ya da balina kusmugu), sperm balinalarinin bagirsaklarinda uretilir. Balinalar keskin bir sey yediklerinde bagirsaklarini korumak icin bu mumsu maddeyi yaparlar. Iclerinde ambergris biriktikten sonra balinalar ondan kurtulurlar. Ambergris, hasat edildigi kiyilara vurur. Bu pahali mum, kokunun daha uzun sure dayanmasina yardimci olmak icin bazi yuksek kaliteli, pahali parfumlerde kullanilir. Gecmiste, yiyecek ve sarabin lezzetlerini arttirmak icin de kullanilmistir.

Bal MumuHayvanlar Tarafindan Sentezlenen Dogal Mumlar
Bal mumu, en cok bilinen hayvan mumu olsa da diger bocekler de mum salgilar. Isci arilarin petek yapiminda salgiladigi ve ticari degeri olan, faydali bir hayvan mumudur. Isci arilarin beslenmelerine, yaslarina ve benzeri faktorlere gore rengi sariyla siyah arasinda olabilir. Kokusu bir miktar bala benzer, tadi ise hafif balzamiktir. Ozgul agirligi yaklasIk olarak 0,95, erime noktasi 60 santigrat derecenin uzerinde olan bal mumunun iceriginde cerotik asit ve mirisin (mirisil palmitat) ve diger bazi karbon sayilari yuksek olan parafinler bulunur. Suda cozunmeseler de kloroform, karbon tetraklorur ve eter (sicak olan) icinde cozulebilir.
Bal mumu, bos bir petek kaynar suda eritilerek hasat edilir. Suzulen, safsizliklari giderilen, gerekirse agartilan bal mumu preslenir. Bal mumu yapay ciceklerin ve meyvelerin yapiminda, yer ve mobilya cilalarinda, deri yumusaticilarinda, parlaticilarda, mumlu kagitlarin, litografik murekkeplerin, merhem gibi bazi kozmetiklerin imalatinda kullanilan bir bilesendir.

Kus Mumlari
Kuslarin uropigial veya preen bezleri yapisal olarak yag bezlerine benzer ve buyuk olcude mum esterlerinden olusan mumlar salgilarlar. Kuslar gagalari ile tuylerini temizlerken bu yagli, mumsu salgiyi kullanir. Mumlarin temel amacinin tuylere su gecirmez bir tabaka kazandirmak oldugu tahmin edilmekle birlikte baska islevleri olabilecegi de one surulmektedir.

Vernix Caseosa
Vernix caseosa, insan fetusunun ve yenidoganin derisini kaplayan mumsu, beyaz bir materyaldir ve gebeligin ucuncu trimesterinde uretilir. Lipid bileseni, yuksek oranda triacilgliseroller, mum esterleri ve proteinler icerir. Lipidler ve proteinler vernikste hafif yagli bir his birakir. Bu peynirimsi, yagli veya mumsu tabaka yag salgilarindan baska dokulen deri hucreleri de icerir. Verniks, gebeligin ikinci trimesterinde (17 ile 19. haftada) yag bezleri tarafindan uretilmeye baslar, giderek pik kalinliga ulasir ve bebegin derisini kaplar. Su gecirmedigi icin rahim icinde bebegin cildini yumusak ve nemli tutar, amniyotik siviya karsi bebegin cildini catlamaktan, burusmaktan ve enfeksiyonlardan korur. Ucuncu trimesterde ( 34. haftadan sonra) surec tamamlanir ve bu donemde bir kismi amniyotik siviya gecer hatta bir kismi bebek tarafindan yutulur, dolayisiyla vernix caseosa, iyi bakterilerin gelisimine katki saglayarak bagirsak sagligini korur. Ucuncu trimesterin sonlarina dogru (40.haftada) verniks tabakasi azalmis, incelmis durumdadir. Bebegin vaginal yoldan dogmasini kolaylastiran bir kayganlastirici rolu de vardir. Bebekler, vucutlarinin tamami olmasa da bir kismi bu tabakayla kapli olarak dogar. Dogum sonrasinda da cildi bakteri saldirilarina karsi korur, yenidoganin havayla temas etmeye uyum saglamasina ve termoregulasyona yardimci olur.

Mum Esterlerinin Sindirimi ve Emilimi Hayvanlar Tarafindan Sentezlenen Dogal Mumlar
Memeli gidalarindaki balmumu esterleri sindirim sisteminde pankreatik lipaz tarafindan zayif bir sekilde hidrolize edilir, bu nedenle besin degeri cok azdir. Bununla birlikte, baliklar, mumdan zengin zooplankton diyetlerine iyi adapte olmuslardir ve mum esterlerini hidrolize etmede ve bilesenlerini muhtemelen simdiye kadar tanimlanmamis lipazlar veya esterazlarin yardimiyla dokularina asimile etmede cok az zorluk cekerler.


ALİNTİ ~
  Alıntı ile Cevapla

IRCForumda.Net Reklamlar
sohbet isami sohbet
Cevapla



Yetkileriniz
Konu Acma Yetkiniz Yok
Cevap Yazma Yetkiniz Yok
Eklenti Yükleme Yetkiniz Yok
Mesajınızı Değiştirme Yetkiniz Yok

BB code is Açık
Smileler Açık
[IMG] Kodları Açık
HTML-Kodu Kapalı
Trackbacks are Kapalı
Pingbacks are Açık
Refbacks are Açık