Pala Boynuzlu Oriks Nasıl Bir Canlıdır? - IRCDefteri

CeReN · 07.Temmuz.2022

Tek boynuzlu at efsanesinin arkasinda olabilecek zarif bir antilop, pala boynuzlu oriks. Col yasamina fevkalade uyumlanmistir. Su anda vahsi dogada soyu tukenmeye ramak kalmis durumdadir. Koruma gorevini ustlenen bilim adamlari Tunus, Cad ve Nijer’de yeniden populasyonu arttirma programlari uzerinde calisiyorlar.

Fiziksel TanimPala Boynuzlu Oriks Nasil Bir Canlidir?
Oriks, cogunlukla beyazdir, kirmizimsi kahverengi boyunlari ve yuzunde isaretleri ve uzun, koyu, puskullu bir kuyrugu vardir. Beyaz onluk colun sicakligini yansitmaya yardimci olur. Siyah derileri ve dil uclari gunes yanigina karsi koruma saglarken, genislemis toynaklari oriksin kum uzerinde kolayca yurumesini saglar. Yogun kirpikler ve guclu goz kapaklari ruzgardan savrulan kuma karsi koruma saglar. Hem erkek hem de disi pala boynuzlu oriks, birkac fit uzunlugunda buyuyen uzun, cikintili, keskin uclu ve geriye dogru kavisli boynuzlara sahiptir.

Pala boynuzlu oriks, su kitligiyla bas etmenin ilginc bir yoluna sahiptir. Vucut sicakligindaki artisi birkac derece tolere edebilirler. 116 derece Fahrenheit’lik bir ic vucut sicakligini tolere edebilmek, oriksin fazla terlemesine gerek olmadigi anlamina gelir, bu da su tasarrufu saglar. Bu uyarlanabilir hipertermi, vucut sicakliklari normalin altina dustugunde geceleri asiri isidan kurtulmalarini saglar.

Sicak ve kurak ortamlara bu fizyolojik adaptasyonun yani sira uzun sure su icmeden de gidebilirler. Uzantilari yoluyla isiyi yayarlar.

Boyut
Bu col antiloplari omuzda 4,6 fit (1,4 metre) boyundadir ve bas ve vucut uzunluklari 4,9 ila 7,5 fit (1,5 ve 2,3 metre) arasindadir. 220 ila 460 pound (100 ila 210 kilogram) arasindadirlar.

Yerli Habitat
Bir asir once, cole adapte olmus yuz binlerce antilop, Fas, Tunus, Cezayir, Libya, Misir, Moritanya, Mali, Nijer’in bazi bolgelerini iceren genis bir col ve alt col ekosistemi olan Kuzey Afrika’nin Sahra ve Sahel bolgelerinde dolasiyordu.
Insan rahatsizligi, asiri avlanma, kuraklik ve asiri hayvan otlatma ve gida kaybi nedeniyle, pala boynuzlu oriksin artik vahsi dogada nesli tukenmistir, ancak arastirmalar Nijer ve Cad’in yeniden yerlestirme icin uygun habitatlara sahip olabilecegini ve bazi yeniden girislerin oldugunu gostermektedir.

Yemek/Yeme Aliskanliklari
Kurak toprak antiloplari, ciftlik hayvanlarinin aksine, habitatlari icin cok uygundur, aylarca hatta yillarca icme suyu olmadan hayatta kalir, seyrek bitkili habitatlarinda yedikleri bitkilerden nemi alirlar. Pala boynuzlu oriks, taze otlatma ve su aramak icin muazzam mesafelere goc eder. Uzun mesafelerde hava nemindeki hafif degisIklikleri tespit edebilirler.
Pala boynuzlu oriksler, otlari, sulu kokleri ve tomurcuklari yerler. Akasya tohum kabuklari, genc buzagilari olan anneler icin onemli besinler saglar. Yabani kavun ve Capparis’in dallari ve surgunleri hayati nem kaynaklaridir. Geceleri besleme, oriksin yemlerindeki daha yuksek su iceriginden faydalanmasini saglar. Cok kuru diski peletleri ve cok konsantre idrar uretirler.Pala Boynuzlu Oriks Nasil Bir Canlidir?

Smithsonian Ulusal Hayvanat Bahcesi’nin oriksi, otobur peletleri ve meyve bahcesi otu yiyerek besleniyor. Zenginlestirme icin, oriks ayrica degisen goz, cesitli aromali samanlar ve icinde yiyecek bulunan bulmaca besleyicileri alir.

Sosyal Yapi
Oriks, cok yasli erkekler disinda nadiren yalniz gorulur. Tarihsel olarak, bu oriks, tek bir erkek tarafindan yonetilen 20 ila 40 kisilik suruler halinde yasadi. Gocler ve suyun bol oldugu zamanlarda 1000 ve daha fazla suru goruldu.

Ureme ve Gelistirme
Ciftlesmeden yaklasIk 8 ila 8,5 ay sonra disiler, yaklasIk 22 pound (10 kilogram) agirliginda tek bir buzagi dogurur.

Uyku Aliskanliklari
Pala boynuzlu oriks gunun sicaginda hareketsiz hale gelir, golge arar ve kuruyan ruzgarlara maruz kalmayi azaltmak icin kumdaki siyriklari kazar. Esas olarak geceleri otlanirlar.

Omur
Oriksin vahsi dogadaki omru bilinmemektedir, ancak insan bakiminda yirmili yaslarina kadar yasamalari mumkundur.

Koruma
Bir zamanlar Kuzey Afrika’nin coguna dagilmis olsa da, pala boynuzlu oriksin yaygin asiri avlanma, habitat kaybi ve kalici kuraklik kombinasyonu nedeniyle su anda vahsi dogada soyu tukenmis olarak kabul edilmektedir. Abu Dabi Cevre Ajansi tarafindan yonetilen ve Sahara Koruma Fonu, Londra Zooloji Dernegi ve Smithsonian Koruma Biyolojisi Enstitusu’nun de dahil oldugu bir yeniden giris projesi, oriksi Cad’a geri dondurmek icin Cad hukumeti ve uluslararasi hayvanat bahcesi toplulugu ile isbirligi icinde calisiyor. Turun eski bir kalesi olan ulke, dunyanin en buyuk karasal koruma alanlarindan birine sahip – Ouadi Rime-Oaudi Achim Av Hayvanlari Koruma Alani.

Esaret altinda yetistirilen 23 bireyden olusan ilk surum 2016’da basladi. Smithsonian bilim adamlari, uydu izleme tasmalari araciligiyla her hayvanin salinimini izliyor. Izleme tasmalari, oriks hareketleri ve hayatta kalma ile ilgili verilerin yani sira, radyo telemetri yoluyla yerdeki bireylerin izlenmesi ve izlenmesi icin bir arac sagliyorlar. Yeniden uretimler basladigindan beri, vahsi dogada uc pala boynuzlu oriks dogdu.

Oriksin vahsi dogada bilinen son fotografi 1980’de Nijer’deki Aïr Daglari’nda cekildi. 1996 yilinda, Cad’da birkac hayvanin vahsi dogada hayatta kaldigina dair dogrulanmamis raporlara dayanarak, oryrikse Kritik Tehlike Altinda statusu verildi. Bununla birlikte, oriksin vahsi dogada hayatta kaldigina dair kesin bir kanit elde edilemedi, bu nedenle IUCN Kirmizi Liste durumlari Vahsi Dogada Tukenmis olarak guncellendi.

Bu col antiloplarinin hayvanat bahcesi populasyonlari, Kuzey Amerika ve Avrupa hayvanat bahceleri arasindaki isbirligi nedeniyle gelisiyor. Ureme basarisina ragmen, her turun bireyleri kuresel olarak genis capta dagilmis durumda ve bu da genetik yonetimi zorlastiriyor.Pala Boynuzlu Oriks Nasil Bir Canlidir?

Smithsonian Ulusal Hayvanat Bahcesi ve Koruma Biyolojisi Enstitusu’ndeki bilim adamlari, degerli ancak davranissal olarak uyumsuz ciftler arasinda uremeyi saglamaya yardimci olmak icin pala boynuzlu oriks icin suni tohumlama tekniklerine onculuk ettiler; hayvan tasima risklerini ortadan kaldirmak; ve populasyonlar arasinda gen alisverisi icin bir arac saglamak amaclandi. Programin basarisi, Kuzey Afrika’da yeniden baslatma cabalarina yol acan seydir.
Hayvanat bahcesindeki bireylere ek olarak, Smithsonian Koruma Biyolojisi Enstitusu, bu genetik yonetim programina katkida bulunmak icin bir oriks surusu barindiriyor. Nisan 2010’da, SCBI’de 13 yil aradan sonra bir oriks buzagi dogdu. Halihazirda Hayvanat Bahcesi’nde ikamet eden bireylerin daha sonra Haziran 2011’de dogmus olmasi programin basarisini artirmistir.

Pala boynuzlu oriks ile ilgili bir baska arastirma unsuru, Turlerin Hayatta Kalmasi icin Koruma Merkezleri ile isbirligi icinde yeni yonetim stratejilerini degerlendirmektir. Bu proje, suru yonetiminin gen cesitliligi, hayvan sagligi, ureme uygunlugu, hayvan refahi, sosyal davranis ve ekonomi (yani, hayvanlari iki veya uc hayvandan olusan cok kucuk gruplar yerine suruler halinde yonetmenin maliyeti) uzerindeki etkisini incelemektedir.

ALİNTİ ~

07.Temmuz.2022	#1
Çevrimdışı CeReN Bizimsohbet.net	Pala Boynuzlu Oriks Nasıl Bir Canlıdır? Tek boynuzlu at efsanesinin arkasinda olabilecek zarif bir antilop, pala boynuzlu oriks. Col yasamina fevkalade uyumlanmistir. Su anda vahsi dogada soyu tukenmeye ramak kalmis durumdadir. Koruma gorevini ustlenen bilim adamlari Tunus, Cad ve Nijer’de yeniden populasyonu arttirma programlari uzerinde calisiyorlar. Fiziksel TanimPala Boynuzlu Oriks Nasil Bir Canlidir? Oriks, cogunlukla beyazdir, kirmizimsi kahverengi boyunlari ve yuzunde isaretleri ve uzun, koyu, puskullu bir kuyrugu vardir. Beyaz onluk colun sicakligini yansitmaya yardimci olur. Siyah derileri ve dil uclari gunes yanigina karsi koruma saglarken, genislemis toynaklari oriksin kum uzerinde kolayca yurumesini saglar. Yogun kirpikler ve guclu goz kapaklari ruzgardan savrulan kuma karsi koruma saglar. Hem erkek hem de disi pala boynuzlu oriks, birkac fit uzunlugunda buyuyen uzun, cikintili, keskin uclu ve geriye dogru kavisli boynuzlara sahiptir. Pala boynuzlu oriks, su kitligiyla bas etmenin ilginc bir yoluna sahiptir. Vucut sicakligindaki artisi birkac derece tolere edebilirler. 116 derece Fahrenheit’lik bir ic vucut sicakligini tolere edebilmek, oriksin fazla terlemesine gerek olmadigi anlamina gelir, bu da su tasarrufu saglar. Bu uyarlanabilir hipertermi, vucut sicakliklari normalin altina dustugunde geceleri asiri isidan kurtulmalarini saglar. Sicak ve kurak ortamlara bu fizyolojik adaptasyonun yani sira uzun sure su icmeden de gidebilirler. Uzantilari yoluyla isiyi yayarlar. Boyut Bu col antiloplari omuzda 4,6 fit (1,4 metre) boyundadir ve bas ve vucut uzunluklari 4,9 ila 7,5 fit (1,5 ve 2,3 metre) arasindadir. 220 ila 460 pound (100 ila 210 kilogram) arasindadirlar. Yerli Habitat Bir asir once, cole adapte olmus yuz binlerce antilop, Fas, Tunus, Cezayir, Libya, Misir, Moritanya, Mali, Nijer’in bazi bolgelerini iceren genis bir col ve alt col ekosistemi olan Kuzey Afrika’nin Sahra ve Sahel bolgelerinde dolasiyordu. Insan rahatsizligi, asiri avlanma, kuraklik ve asiri hayvan otlatma ve gida kaybi nedeniyle, pala boynuzlu oriksin artik vahsi dogada nesli tukenmistir, ancak arastirmalar Nijer ve Cad’in yeniden yerlestirme icin uygun habitatlara sahip olabilecegini ve bazi yeniden girislerin oldugunu gostermektedir. Yemek/Yeme Aliskanliklari Kurak toprak antiloplari, ciftlik hayvanlarinin aksine, habitatlari icin cok uygundur, aylarca hatta yillarca icme suyu olmadan hayatta kalir, seyrek bitkili habitatlarinda yedikleri bitkilerden nemi alirlar. Pala boynuzlu oriks, taze otlatma ve su aramak icin muazzam mesafelere goc eder. Uzun mesafelerde hava nemindeki hafif degisIklikleri tespit edebilirler. Pala boynuzlu oriksler, otlari, sulu kokleri ve tomurcuklari yerler. Akasya tohum kabuklari, genc buzagilari olan anneler icin onemli besinler saglar. Yabani kavun ve Capparis’in dallari ve surgunleri hayati nem kaynaklaridir. Geceleri besleme, oriksin yemlerindeki daha yuksek su iceriginden faydalanmasini saglar. Cok kuru diski peletleri ve cok konsantre idrar uretirler.Pala Boynuzlu Oriks Nasil Bir Canlidir? Smithsonian Ulusal Hayvanat Bahcesi’nin oriksi, otobur peletleri ve meyve bahcesi otu yiyerek besleniyor. Zenginlestirme icin, oriks ayrica degisen goz, cesitli aromali samanlar ve icinde yiyecek bulunan bulmaca besleyicileri alir. Sosyal Yapi Oriks, cok yasli erkekler disinda nadiren yalniz gorulur. Tarihsel olarak, bu oriks, tek bir erkek tarafindan yonetilen 20 ila 40 kisilik suruler halinde yasadi. Gocler ve suyun bol oldugu zamanlarda 1000 ve daha fazla suru goruldu. Ureme ve Gelistirme Ciftlesmeden yaklasIk 8 ila 8,5 ay sonra disiler, yaklasIk 22 pound (10 kilogram) agirliginda tek bir buzagi dogurur. Uyku Aliskanliklari Pala boynuzlu oriks gunun sicaginda hareketsiz hale gelir, golge arar ve kuruyan ruzgarlara maruz kalmayi azaltmak icin kumdaki siyriklari kazar. Esas olarak geceleri otlanirlar. Omur Oriksin vahsi dogadaki omru bilinmemektedir, ancak insan bakiminda yirmili yaslarina kadar yasamalari mumkundur. Koruma Bir zamanlar Kuzey Afrika’nin coguna dagilmis olsa da, pala boynuzlu oriksin yaygin asiri avlanma, habitat kaybi ve kalici kuraklik kombinasyonu nedeniyle su anda vahsi dogada soyu tukenmis olarak kabul edilmektedir. Abu Dabi Cevre Ajansi tarafindan yonetilen ve Sahara Koruma Fonu, Londra Zooloji Dernegi ve Smithsonian Koruma Biyolojisi Enstitusu’nun de dahil oldugu bir yeniden giris projesi, oriksi Cad’a geri dondurmek icin Cad hukumeti ve uluslararasi hayvanat bahcesi toplulugu ile isbirligi icinde calisiyor. Turun eski bir kalesi olan ulke, dunyanin en buyuk karasal koruma alanlarindan birine sahip – Ouadi Rime-Oaudi Achim Av Hayvanlari Koruma Alani. Esaret altinda yetistirilen 23 bireyden olusan ilk surum 2016’da basladi. Smithsonian bilim adamlari, uydu izleme tasmalari araciligiyla her hayvanin salinimini izliyor. Izleme tasmalari, oriks hareketleri ve hayatta kalma ile ilgili verilerin yani sira, radyo telemetri yoluyla yerdeki bireylerin izlenmesi ve izlenmesi icin bir arac sagliyorlar. Yeniden uretimler basladigindan beri, vahsi dogada uc pala boynuzlu oriks dogdu. Oriksin vahsi dogada bilinen son fotografi 1980’de Nijer’deki Aïr Daglari’nda cekildi. 1996 yilinda, Cad’da birkac hayvanin vahsi dogada hayatta kaldigina dair dogrulanmamis raporlara dayanarak, oryrikse Kritik Tehlike Altinda statusu verildi. Bununla birlikte, oriksin vahsi dogada hayatta kaldigina dair kesin bir kanit elde edilemedi, bu nedenle IUCN Kirmizi Liste durumlari Vahsi Dogada Tukenmis olarak guncellendi. Bu col antiloplarinin hayvanat bahcesi populasyonlari, Kuzey Amerika ve Avrupa hayvanat bahceleri arasindaki isbirligi nedeniyle gelisiyor. Ureme basarisina ragmen, her turun bireyleri kuresel olarak genis capta dagilmis durumda ve bu da genetik yonetimi zorlastiriyor.Pala Boynuzlu Oriks Nasil Bir Canlidir? Smithsonian Ulusal Hayvanat Bahcesi ve Koruma Biyolojisi Enstitusu’ndeki bilim adamlari, degerli ancak davranissal olarak uyumsuz ciftler arasinda uremeyi saglamaya yardimci olmak icin pala boynuzlu oriks icin suni tohumlama tekniklerine onculuk ettiler; hayvan tasima risklerini ortadan kaldirmak; ve populasyonlar arasinda gen alisverisi icin bir arac saglamak amaclandi. Programin basarisi, Kuzey Afrika’da yeniden baslatma cabalarina yol acan seydir. Hayvanat bahcesindeki bireylere ek olarak, Smithsonian Koruma Biyolojisi Enstitusu, bu genetik yonetim programina katkida bulunmak icin bir oriks surusu barindiriyor. Nisan 2010’da, SCBI’de 13 yil aradan sonra bir oriks buzagi dogdu. Halihazirda Hayvanat Bahcesi’nde ikamet eden bireylerin daha sonra Haziran 2011’de dogmus olmasi programin basarisini artirmistir. Pala boynuzlu oriks ile ilgili bir baska arastirma unsuru, Turlerin Hayatta Kalmasi icin Koruma Merkezleri ile isbirligi icinde yeni yonetim stratejilerini degerlendirmektir. Bu proje, suru yonetiminin gen cesitliligi, hayvan sagligi, ureme uygunlugu, hayvan refahi, sosyal davranis ve ekonomi (yani, hayvanlari iki veya uc hayvandan olusan cok kucuk gruplar yerine suruler halinde yonetmenin maliyeti) uzerindeki etkisini incelemektedir. ALİNTİ ~

5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu gereğince sitemizde telif hakkı bulunan mp3,video v.b. eserlerin paylaşımı yasaktır. Yasal işlem olması halinde paylaşan kişi yada kişilerin bilgileri gerekli kuruma verilecektir.