Güneş saklanmaya başladıkça D vitamini eksiklikleri gün yüzüne çıkıyor. Peki D vitamini hakkında ne kadar şey biliyoruz?



D vitamininin sadece kemik sağlığı için kullanılan basit bir vitamin olduğunu düşünüyorsanız haksızlık ediyorsunuz demektir. Özellikle pandemi döneminde önemi daha çok ortaya çıkan ve pek çok kişi tarafından kullanılmaya başlanan d vitamininin kerametlerini ve hakkında az bilinen 11 gerçeği sizin için araştırdık. Keyifli okumalar…

Öncelikle birçok kişi tarafından da bilindiği üzere vücut için en iyi D vitamini kaynağı güneş ışınlarından doğru zamanda ve doğru miktarda yararlanmaktır. Cildimiz güneşten gelen UV ışınlarını emdiğinde vücutta endojen olarak D2 ve D3 vitamin formlarını üretir. Yeterli miktarda güneş ışığından faydalanamayan bireyler içinse genellikle D vitamini takviyesi önerilmektedir. Bu takviye kişinin kendi isteğine göre değil de kan bulgularına bakılarak doktor tarafından verilmelidir. Bunun nedeni D vitaminin yağda çözünen ve vücut içi depolama kapasitesi yüksek bir vitamin olmasıdır. Bunlara ek olarak gıdalarda da D vitamini bulunabilir fakat gıdalarla alınan çok sınırlı kalmaktadır.

D vitamini genellikle kemik sağlığı üzerindeki rolüyle bilinir fakat son yapılan araştırmalar ideal D vitamini düzeylerine sahip olmanın metabolik ve bağışıklık fonksiyonlarında merkezi bir rol oynadığını ve toplumdan edinilen bazı solunum yolu hastalıkları riskini azalttığını öne sürmektedir. Düşük D vitamini düzeylerinin insanları sıklıkla üst solunum yolu enfeksiyonları da dahil olmak üzere çeşitli bulaşıcı hastalıklara karşı duyarlı hale getirdiği yaygın olarak bilinmektedir.

1.D vitamini eksikliği depresyonla bağlantılıdır.

Öncelikle kişilerde depresyonun tek nedeni tabiki D vitamini eksikliği değildir fakat bu tür hastalarda D vitamini düzeylerini artırmaya yönelik takviyelerin depresyon belirtilerini azalttığı gözlenmiştir.

2.Bulaşıcı hastalıklarla bağlantılıdır.

D vitamini faydaları çoğunlukla kemikle ilgili durumlarla ilişkili olsa da çalışmalar; D vitamininin Solunum Yolu Enfeksiyonlarını (RTI), grip ve benzerlerini hedef alan bulaşıcı hastalıkların önlenmesinde önemli bir rol oynadığını göstermektedir.

3.Otoimmün hastalıklarla bağlantılıdır.

D vitamini bağışıklık sisteminin bir modülatörüdür, hücre çoğalması ve farklılaşmasının düzenlenmesinde rol oynar. Multiple skleroz (MS), beyindeki sinir hücrelerine zarar veren bir otoimmün hastalıktır ve araştırmalar, hastalığın coğrafi olarak ekvatordan uzakta yaşayan insanlarda daha yaygın olması nedeniyle, düşük D vitamini düzeylerinin hastalık için bir etken olabileceğini düşündürmektedir.

4.Kansere karşı koruyucu etkisi olabilir.

Bazı çalışmalara göre, D vitamini karsinogenezi engelleyebilir, tümörün ilerlemesini yavaşlatabilir ve böylece meme kanseri, kolorektal kanser, akciğer kanseri, pankreas kanseri, prostat kanseri için ölüm riskini azaltabilir. D vitamini yetersizliğininkanser riskini artırıp artırmadığını ve D vitaminine daha fazla maruz kalmanın kanseri önleyip önleyemeyeceğini belirlemek için daha fazla araştırmaya ihtiyaç vardır.

5.Kardiyovasküler hastalıklardan koruyucu etkisi olabilir.

D vitamini kan basıncını, damar hücresi büyümesini ve iltihaplanmayı dengelemeye yardımcı olur. Bu nedenlerden dolayı kalp sağlığı ve kardiyovasküler hastalıklar D vitamini ile bağlantılıdır.


6.Tip 2 diyabetle bağlantılıdır.

Bazı çalışmalar, D vitamininin insülin sekresyonunu uyarmada bir korelasyon olduğunu, dolayısıyla glikoz metabolizmasında rol oynadığını öne sürmektedir. Gözlemsel çalışmalar, D vitamininin dolaşımdaki birincil formu olan serum 25(OH)D'nin düşük seviyelerini tip 2 diyabet riskinin artmasıyla ilişkilendirmiştir.

7.Obeziteyle bağlantılıdır.

*Obez bireylerde D vitamini eksikliği ve beraberinde gelen hastalıklara yakalanma riski daha yüksektir. Bunun olası nedenleri, daha fazla kas hacmine seyreltilmesi olabilir.

8.D vitamini daha çok hormon gibi davranır.

D vitamini ‘bir vitamin’ olarak adlandırılmasına rağmen aslında daha çok bir hormon gibi davranır. Bu, D vitamininin metabolizmaya katılmak yerine sürece yardımcı olduğu ve kilo kontrolünden organların işleyişine kadar her şeyi potansiyel olarak etkilediği anlamına gelmektedir.

9.Karaciğer ve böbrekler D vitamini sentezler

Daha önce de belirttiğimiz gibi, birincil D vitamini kaynağı doğrudan güneş ışığıdır. Güneş ışığından gelen UVB radyasyonu cildimize çarptığında, kimyasal bir reaksiyon onu D3 vitaminine dönüştürür, bu vitamin karaciğerimize taşınarak 25(OH)D oluşturur ve daha sonra böbreğe giderek burada biyolojik olarak aktif D vitamini-kalsitriol formuna dönüşür.

10.Koyu tenli insanların daha fazla D vitaminine ihtiyacı vardır.

Cildimizin epidermal tabakasında bulunan melanin adı verilen pigment, cildin daha koyu olmasına yol açar. Bu pigment, cildin güneş ışığından D vitamini sentezleme yeteneğini azaltır ve koyu tenli kişilerin güneş ışığına daha fazla maruz kalmasını zorunlu hale getirir.

11.Kalsiyum ve fosforun düzenlenmesine yardımcı olur.

D vitamini- kalsiyum- fosfor kemik sağlığı için ayrılmaz üçlüdür.

D vitamini kalsiyum ve fosfor emilimini uyararak normal kemik büyümesi ve mineralizasyonu sağlar. D vitamininin birincil faydası, kalsiyum emilimine yardımcı olması ve kandaki yeterli fosfor seviyelerini korumasıdır; bu da kemik mineralizasyonunu sağlar ve istemsiz kas kasılmalarını (kramplar ve spazmları) teşvik eden bir durum olan hipokalsemik tetaniyi önlemeye yardımcı olur.

D vitamini kalp ve sinir-kas fonksiyonu için çok önemli olduğundan vücut, D vitamini eksikliği durumunda bu düzeyin düşmesine izin vermez. Bunun yerine, bu eksikliği telafi etmek ve kalp fonksiyonunu sürdürmek için kemiklerimizdeki kalsiyumu harekete geçirir. Sonuç olarak kemik yoğunluğu düşer ve böylece kırılgan ve kırılmaya yatkın hale gelir.

Kaynak; sağlıkca