Sağlıklı Ve Dengeli Beslenme İçin Neler Yapmalı?


Beslenme konusu insan hayatında en önemli konulardan birisi. Yaşamım devamı için olmazsa olmazlardan. Beslenme konusu bu kadar önemli olunca sağlıklı ve dengeli beslenme konusu da ön plana çıkmaktadır. Dünyada insanlar erken ya da geç ölürler. Sağlıklı veya sağlıksız bir yaşam sürerler. İşte uzun yaşamın ve sağlıklı yaşamın en temel kurallarından birisi de sağlıklı ve dengeli beslenmeden geçer.
Dünyada birçok insan sağlıksız ver dengesiz beslenmeden dolayı çeşitli hastalıklar çekmekte ve daha kısa bir yaşam sürmektedirler. Yanlış beslenmeden dolayı çeşitli rahatsızlıklar çeken bir sürü insan bulunmaktadır.
Peki insanlar nasıl beslenmelidir? Sağlıklı ve dengeli beslenme için neler yapılmalıdır?
1. Sağlıklı beslenmenin en temel kurallarından birisi beslenmenin içeriğini zenginleştirmektir. Daha doğrusu yediğimiz yiyecekleri çeşitlendirmektir. İnsan vücut sistemlerinin iyi çalışması için birçok vitamine, minerale, proteinlere, karbonhidratlara ve belli ölçüde yağlara ihtiyaç vardır. Her besin bu sayılanlardan az yada çok bulundurur. İnsan vücudunun her besinden alacağı bir besin değeri vardır. Bu anlamda taze sebze ve meyveler insan için vazgeçilmez değerdedir. Bu besinler hazırlanırken az yağ kullanmalı ve mümkün olduğunca sofra besin değerleri açısından zengin tutulmalıdır. Ayrıca süt, yoğurt ve peynir gibi hayvansal ürünleri asla ihmal etmemek gerekir. Balık, beyaz ve kırmızı et her zaman olmasa bile belli oranlarda alınması gereken besinlerdir.
2. Sağlıklı ve dengeli beslenmenin bir başka boyutu sofradan sebze ve meyveyi eksik etmemektir. Sebze ve meyvelerde bulunan protein, vitamin ve mineraller vücut için vazgeçilmez değerdedir.
3. Hayvansal gıdalarda asla göz ardı edilmemesi gereken besin türleridir. Bu amaçla süt, peynir, yoğurt, balık eti, haftada birkaç tane yumurta vazgeçilmezdir. Bu besinlerin az yağlı olanları tercih edilmelidir. Diğer yadan kırmızı et ve yumurtayı fazla tüketmemeye dikkat etmek gerekir. Bu besinlerin fazlası kolesterolü yükseltir. Süte ve süt ürünleri de içerdikleri proteini kalsiyum, magnezyum ve potasyum değerleri bakımından besleyici ve faydalı gıdalardır. Bu ürünlerde buluna kalsiyum kemikleri daha güçlendirir ve vücudu ayakta tutar. Büyüme çağındaki çocuklar için de kalsiyum alımı çok önemlidir.
4. Patates de vücut için oldukça faydalı bir besindir. Fakat patatesi haşlanmış olarak tüketmek kızarmış patatese göre çok daha faydalıdır. Hububat ürünlerini de göz ardı etmemek gerekir. Bunlar kolesterolü dengelemede ve yenilen yemekleri hazmetmede faydalı olan besinlerdir.
5. Yemekleri pişirirken mümkün olduğunca yine az yağ kullanmak ve yağ olarak da bitkisel yağları tercih etmek önemlidir. Süt, peynir gibi yiyecekleri alırken az yağlı olanları tercih etmekte fayda vardır. Fakat özellikle katı gıdaları almaya başlayan bebekler ve küçük çocuklar için biraz daha yağlı gıdalar tercih edilebilir. Çünkü onları gelişip büyümeleri için ilk zamanlar yağ ihtiyacı daha fazla olur. Yetişkinlerde ise yağ tüketimine dikkat edilmelidir. Çünkü yağların fazla tüketimi vücuttaki yağ oranını artırır. Yağlanan vücut çeşitli hastalılara davetiye çıkarır. Ayrıca bu yüksek yağ oranı kalp damar hastalıklarına da davetiye çıkarır.
6. Yemeklerin doğru pişirilmesi de sağlıklı beslenme için şarttır. Çok pişirilmiş yiyeceklerin ve sık sık soğutup kaynatılan yiyeceklerin besin değerleri ölür. Bu besinlerdeki vitaminler ve mineraller azalır. Bu besinlerin vücuda vereceği katkı böylelikle azalmış olur. Dolayısıyla yemekleri pişirirken ve tüketirken dikkatli olmalı ve pişirme yöntemlerini tekrar gözden geçirmelidir. Örneğin eti kızartmak yerine ızgara yapmak, balığı kızartmak yerine haşlanmış veya buğulama olarak tüketmek, yemeklerde kullanılan yağ oranının düşürmek hem daha sağlıklıdır hem de besinlerin besin değerlerini büyük oranda korur.
7. Fazla miktarda şeker ve tuz tüketimi de vücut için sağlıklı değildir. Sağlıklı beslenmede bunları mümkün olduğunca azaltmak gerekir. Çünkü şeker dişlerin çürümesinde başroldedir. Kiloya sebebiyet verir. Ayrıca besin değeri olarak da bir besin değeri yoktur.
Aynı şekilde tuzun da vücut için fazlası zararlıdır. Çünkü fazla tuzlu gıdalar tüketmek sağlık sorunlarına yol açar. Bunların başında yüksek tansiyon gelir. Hazır gıdaları da tüketmekten mümkün olduğunca kaçınmakta fayda vardır. Hazır gıdalar doğal olmayan maddeler içerirler. Bunlar vücut için zararlıdır. Tuz çok az kullanılmalı ve iyotlu tuz kullanılmalıdır. ( Tuzun Fazlası Neden Zararlıdır? )
8. Sıvı alımına da özen göstermek gerekir. Vücudu temel yaşam kaynağı sudur. Vücudun sıvı dengesini iyi ayarlamak gerekir. Taze sıkılmış meyve suları, sade su tüketilmelidir. İçinde kimyasal içerikli maddeler bulunan ve marketlerde satılan meyve sularından uzak durmak gerekir. Ayrıca kola, gazoz gibi içeceklerin vücuda bir yararı yoktur, zararı vardır.
9. Yemek yerken de acele etmeden sakin bir şekilde yemekte fayda vardır. Midenin yenen gıdaları sindirmesine fırsat vermek gerekir. Hızlı hızlı yemek sindirim sorunlarına yol açar. Hazımsızlık yapar.