IRCDefteri - En İyi IRCForum Sayfasi - Azteklerin Ilk Hukumdari Acamapichtli Kimdir?

Aztekler’in ilk gercek imparatoru olan Acamapichtli (“Bir Avuc ok” veya “ Bir Avuc Kamis” anlamina gelir.) Tenochtitlan Azteklerinin tlatoani’si (kral veya Buyuk Konusmaci) ve Aztek imparatorluk hanedaninin kurucusuydu. Gercekte kabilelerin veya ailelerin ittifaki olan Azteklerin ilk “gercek” imparatoru olarak kabul edilir. Saltanatinin tarihleri farklilik gosteriyor fakar Codex Chimalpahin’e gore 1367’den 1387’ye, Codex Aubin’e gore 1376’dan 1395’e ve Codex Chimalpopoca’ya gore 1350’den 1403’e kadar hukum surdu. Acamapichtli yaklasIk 100 yil boyunca gunumuz MeksIka, Guatemala, Salvador ve Honduras topraklarina hukum surdu.
Azteklerin kulturu savasciydi ve imparatorlugu genisletmek liderin rolunun bir parcasiydi; ancak savasin yurutulme sekli, nihayetinde imparatorlugu fetheden ve yagmalayan Ispanyollarinkinden farkliydi. Fethin amaci, yok etmek ve yagmalamak degil, fethedilen insanlari artan uretkenlik yoluyla herkesin yararina olacak sekilde toplumla butunlestirmekti. Farkli insanlari daha once ayiran hatlarda birlestiren imparatorluklarin yukselisini goren bir tarih okumasi, ilk Aztek hukumdarinin insanliga katkisini olumlu olarak degerlendirecektir, cunku Aztek mirasinin bazi yonleri bugun, ozellikle de degerli olmaya devam etmektedir.
Acamapichtli, Tenochtitlan’in yerlisi degildi. Hukumdarlar arasindaki kan iliskileri on dorduncu yuzyil MeksIka’sinda siyasetin onemli bir yonuydu ve nispeten yeni gelenler olarak MeksIkalilar dezavantajliydi. Culhua, Mexica’yi Tizaapan’dan daha yeni cikarmis olsa da, topluluk donemleri boyunca iki halk arasinda bazi evlilikler olmustu. Acamapichtli boyle bir birligin urunuydu. Babasi Opochtzin bir MeksIka lideriydi, annesi Atotoztli ise Culhua tlatoani Nauhyotl’un kiziydi. Ayrica Coatlinchan Acolhua’siyla da baglari vardi. 10. ve 12. yuzyillar arasinda Orta Amerika’ya hakim olan Tolteklerin soyundan geldigi soyleniyor. Aztekler gibi Toltekler de Nahuatl dilini konusuyor ve bircok dini ve kulturel gelenegi paylasiyorlardi.Azteklerin Ilk Hukumdari Acamapichtli Kimdir?
Bir onceki hukumdar olan Tenoch’un 1375’te olumu uzerine, Tenochca calpulli’nin (meclis) yaslilari, bolgedeki guclu gruplarla baglari sayesinde yeni gelisen sehrin konumunu guvence altina alabilecek bir tlatoani secmeye karar verdiler. Acamapichtli pozisyonu beceriyle yerine getirdigi ve sehrin gucunu onemli olcude artirdigi icin konsey ilham verici bir secim yapmis gibi gorunuyor. Konsey, yetkisi ve uyeligi acisindan, genellikle aileleri temsil eden en guclu kisilerden olusan Roma Senatosu ile karsilastirilmistir. Ancak, buyuk isler yapan herkes uyelige yukseltilebilirdi. Bu nedenle, Aztek sistemi yari demokratik olarak tanimlanirken, 1521’deki Ispanyol fethinden sonra onun yerini alan somurge yonetimi totaliter bir rejimdi.

Acamapichtli, belki yirmi kadar stratejik evlilik yoluyla siyasi ittifaklar kurdu. Tanri Quetzalcoatl’in torunu olarak kabul edildi ve ayrica yagmur yagdirma ve fedakarlik gibi belirli dini gorevleri yerine getirdi. Ancak, onun tanrisalligina olan inanc, olumunden sonra degismis olabilir ancak ona “yenilmez savasci” deniyordu.
tlatoani kesinlikle kalitsal bir unvan degil, secilmis bir makam olmasina ragmen, adaylar acikca kucuk bir prens sinifiyla sinirliydi ve Tenochtitlan’in sonraki tum yoneticileri Acamapichtli’nin soyundan geldi. Olumu uzerine yerine oglu Huitzilihuitl gecti.
Acamapichtli’nin hayati hakkinda nispeten az ayrinti biliniyor, mirasi, imparatorlugun ardisIk yoneticileri (daha dogrusu bir konfederasyon) ve buyuk olcude kurdugu Aztek medeniyetinin zengin kulturu ve zenginligi araciligiyla yasadi. Insan kurban etme pratigi ahlaki bir kusuru temsil etse de, toplumun temeli olarak aileye verilen yuksek deger, sofistike bir imparatorluk yonetiminin olusumu, ticaret aglarinin kurulmasi gibi Aztek yasaminin bircok yonu bugun ilgi cekici olmaya devam ediyor.

ALİNTİ ~